guǒ xià yīng táo nòu zǎo shì dǐ lì shù shí shì pán róng fēng lí liù jīn lí zǐ huā lí hú zhēn zǐ suān zǎo
果下 樱桃 檽枣 柿 底栎树实 柿盘 融峰梨 六斤梨 紫花梨 胡榛子 酸枣
pú táo wáng mǔ pú táo hóu sāo zi màn hú táo xiān shù shí gǎn lǎn zi dōng huāng lì hóu lì
蒲萄 王母蒲萄 侯骚子 蔓胡桃 仙树实 橄榄子 东荒栗 猴栗
guā wǔ sè guā guā è xiāng
瓜五色瓜 瓜恶香
cài mán jīng yuè suàn sān shū bō léng jiè jū jiè mò shuǐ jiǔ qié zi shù kūn lún zǐ guā qié zi gù shì
菜蔓菁 越蒜 三蔬 菠薐 芥菹 芥末 水韭 茄子树 昆仑紫瓜 茄子故事
dān yá hù
儋崖瓠
guǒ xià
果下
yīng táo
樱桃
táng shí xīn jìn shì, yóu zhòng yīng táo yàn. gān fú sì nián, liú yè dì sān zi tán jí dì. shí yè yǐ gù xiāng zhèn huái nán. chì dǐ lì yuē:" yǐ yín yī dìng zī jù zhì." ér tán suǒ fèi wǎng wǎng shù bèi. dǐ lì yǐ wén, yè mìng qǔ zú ér yǐ. huì shí jí jiàn xīn, zhuàng tóu yǐ xià, fāng yì jù lǜ. tán qián qiǎn rén, hòu yǐ jīn bó, yù gòu shù shí shù yǐ. yú shì dú zhì shì yàn, dà huì gōng qīng. shí jīng guó yīng táo chū chū, suī guì dá wèi shì kǒu. ér tán shān jī pù xí, fù hé yǐ táng lào. yòng xiǎng rén mán xiàn yī xiǎo pán, yì bù chì shù shēng. yǐ zhì cān yù bèi, mí bù zhān zú. chū zhí yán
唐时新进士,尤重樱桃宴。乾符四年,刘邺第三子覃及第。时邺以故相镇淮南。敕邸吏曰:“以银一锭资醵置。”而覃所费往往数倍。邸吏以闻,邺命取足而已。会时及荐新,状头已下,方议醵率。覃潜遣人,厚以金帛,预购数十树矣。于是独置是宴,大会公卿。时京国樱桃初出,虽贵达未适口。而覃山积铺席,复和以糖酪。用享人蛮献一小盘,亦不啻数升。以至参御辈,靡不沾足。(出《摭言》)
nòu zǎo
檽枣
jìn zhào yíng jiā, tíng yǒu nòu zǎo shù, pó suō yì cháng, sì yuǎn jù jiàn. yǒu wàng qì zhě, fǎng qí lín lǐ, wèn rén yún:" cǐ jiā hé yǒu dēng zǎi fǔ zhě." lǐ sǒu yuē:" wú zhī. rán zhǔ rén xiǎo zì xiāng ér, dé fēi cǐ hū?" shù shì yuē:" wáng qì fāng shèng, bù zài qí shēn, dāng zài qí zǐ sūn." qí hòu yíng yóu tài yuán pàn guān dà bài, chū jiàng rù xiàng. chū běi mèng suǒ yán
晋赵莹家,庭有檽枣树,婆娑异常,四远俱见。有望气者,访其邻里,问人云:“此家合有登宰辅者。”里叟曰:“无之。然主人小字相儿,得非此乎?”术士曰:“王气方盛,不在其身,当在其子孙。”其后莹由太原判官大拜,出将入相。(出《北梦琐言》)
shì
柿
sú wèi shì shù yǒu qī dé: yī shòu, èr duō yīn, sān wú niǎo kē, sì wú chóng, wǔ shuāng yè kě wán, liù jiā shí, qī luò yè féi dà. chū yǒu yáng zá zǔ
俗谓柿树有七德:一寿,二多阴,三无鸟窠,四无虫,五霜叶可玩,六嘉实,七落叶肥大。(出《酉阳杂俎》)
dǐ lì shù shí
底栎树实
ā yì, bō sī hū wèi ā yì, fú lín hū wéi dǐ lì. shù zhǎng zhàng sì wǔ. zhī yè fán mào. yè yǒu wǔ chū, shì pí má. wú huā ér shí. shí chì sè, lèi pí zi. wèi shì gàn shì, ér yī nián yī shú.
阿驿,波斯呼为阿驿,拂林呼为底栎。树长丈四五。枝叶繁茂。叶有五出,似蜱麻。无花而实。实赤色,类蜱子。味似干柿,而一年一熟。
shì pán
柿盘
mù zhōng gēn gù, shì wèi zuì, sú wèi zhī shì pán. chū yǒu yáng zá zǔ
木中根固,柿为最,俗谓之柿盘。(出《酉阳杂俎》)
róng fēng lí
融峰梨
xiān lí. róng fēng shàng yǒu qīng tán, fāng wǔ zhàng. yǒu shāo xiāng háng dào chù. gǔ xíng tóng qì shù zhǒng. yǒu lí shù. gāo sān shí zhàng, zi rú dòu. zhì yáo luò shí, dàn jiàn qí zhī hé, wú de wèi zhě. chū qià wén jì
仙梨。融峰上有青坛,方五丈。有烧香行道处。古形铜器数种。有梨树。高三十丈,子如斗。至摇落时,但见其汁核,无得味者。(《出洽闻记》)
liù jīn lí
六斤梨
luò yáng bào guó sì lí, zhòng liù jīn. chū yǒu yáng zá zǔ
洛阳报国寺梨,重六斤。(出《酉阳杂俎》)
zǐ huā lí
紫花梨
qīng tài zhōng, báo yóu jīng niǎn. céng yǔ lú yǒng xún guān zhèng yǐ bó shì sēng jì yǎ, jí sān wǔ zhī yǒu, yè huì yǔ yuè bō dī sēng yuàn. shì shí qīng qiū yù miǎo, míng yuè fāng gāo. jù lián wǔ zì zhī qí, jiǔ yǐn bā xiān zhī měi. shì xīn hóng pú, míng yàn lǜ yá. yī yǒng yī shāng, huò xǐng huò zuì. zuò shàng yīn xiāng yǔ zhēng yǐn gǔ jīn, suì jí guǒ shí zhī shì. yǒu xù jí zǐ huā lí zhě. zhòng yún:" zhēn dìng yǒu zhī." yǎ gōng dú pín cù ér yán yuē:" cǐ wēi sēng xiān zǔ zhī yí hèn." zhòng jīng ér wèn zhī. yǎ yuē:" xī wǔ zōng huáng dì yù tiān xià zhī wǔ zài, wàn guó shì yīn, shèng qíng bù yì. hū huàn xīn rè zhī jí, míng yī jìn yào, jué jí wǎng chōu. suì bó zhào liáng néng, xiá zhēng hé huǎn. shí yǒu yán qīng chéng shān xíng dào shì zhě, miào yú fāng yào. dì jí zhào jiàn zhī. dào shì yǐ zhǒu hòu lǜ náng zhōng qīng dān liǎng lì, jí qǔ lí shù méi, jiǎo zhī ér jìn zhī. dì jí xún yù. xún rì zhī nèi. suǒ cì wàn jīn, réng jiā guǎng jì xiān shēng zhī hào. dì cóng róng wèn qí dān wèi hé wù, xiān shēng yuē:' chì chéng shān dǐng, yǒu qīng zhī liǎng zhū. tài bái nán xī, yǒu zǐ huā lí yī shù. chén zhī xī suì, céng yóu èr shān, ǒu huò liǎng bǎo, hé liàn chéng dān. wǔ shí nián lái, fú shí dài jìn, wéi yú liǎng lì, xìng féng bì xià fú zhī. gèng yù cǐ dān, xū qiú èr wù yě.' jīng shù yuè, xíng shēng cí dì guī shān. hòu jí fù zuò, zài zhào xíng xiān shēng yú qīng chéng, zé bù zhī hé shì yě. dì suì zhào shì tiān xià, yǒu zǐ huā lí, jí shí zòu shàng. shí héng zhōu jié dù tài wèi gōng wáng dá, shàng shòu chūn gōng zhǔ, jí huì chāng zhī nǚ dì. wén zhēn dìng lǐ lìng, zhǒng lí shù zhū, qí yī zǐ huā lí, jí qiǎn sì rén, jiù jiā fēng jiǎn, jiǎn qí páng shù, zā yǐ zhū lán. bǎo xī xiān zhī, yǒu tóng yuè guì. dāng huā fā zhī shí, fáng fēng dié zhī kuī hào, měi yǐ qīng xiāo shā hú, yuǎn jiā lǒng zhào yān. shǒu shù zhě bù shèng jiān kǔ. jì jí qiū shí, gōng zhǔ bì shǒu xuǎn ér jìn zhī. cǐ dá dì tíng, shí dé qí liù qī. dì duō shí cǐ lí, suī bù jí xíng shì zhě, yì cū jiě qí fán zào ěr. shì shí yǒu lǐ zūn lái shì yù, rèn héng zhōu jì shì, zuò jìn lí biǎo yún:' zǐ huā kāi chù, shàn měi chūn lín. piāo dì" dì" yuán zuò" dì", jù míng chāo běn gǎi xuán shí, jiǒng guāng qiū jǐng. lí lí yù rùn, luò luò zhū yuán. gān bù dài" dài" yuán zuò" dé", jù míng chāo běn gǎi cháng, cuì nán shèng kǒu.' biǎo dá què xià, gōng qīng jiàn zhě, duō dà xiào zhī yuē:' cháng shān gōng hé yòng jìn cán lí yú tiān fǔ yě? gài yǐ qí biǎo yǒu cuì nán shèng kǒu zhī zì.' míng nián, wǔ zōng bēng, gōng zhǔ yì xiāng cì shì. cǐ lí zì hòu yǐ wéi gòng fù zhī cháng wù. xiàn guān suì jiǔ, yì jiàn dài yú bǎo shǒu yān. zhì tiān yòu mò yān, zhào wáng wèi dé míng" dé míng" yuán zuò" míng dé", jù míng chāo běn chén xiào běn gǎi zhī suǒ cuàn shì. qí hòu xiàn yì gōng shǔ, duō lì bīng róng. zǐ huā zhī lí, yì yǐ kū xiǔ. jīn zhī zhēn dìng, wú fù jì zhǒng zhě yān. dāng wǔ zōng shí, xiàn zǎi lǐ gōng, míng shàng, jí yǎ zhī zǔ yě, cháng yǐ shǒu shù bù jǐn, céng fēng zhé yī zhī, jiàng wèi jì zhōu diǎn wǔ. yóu shì zhuī gǎn ér pín cù yě." chū ěr mù jì
清泰中,薄游京辇。曾与卢泳巡官、郑扆博士、僧季雅,及三五知友,夜会与越波隄僧院。是时清秋欲杪,明月方高。句联五字之奇,酒饮八仙之美。柿新红脯,茗醶绿芽。一咏一觞,或醒或醉。座上因相与征引古今,遂及果实之事。有叙及紫花梨者。众云:“真定有之。”雅公独颦蹙而言曰:“此微僧先祖之遗恨。”众惊而问之。雅曰:“昔武宗皇帝御天下之五载,万国事殷,圣情不怿。忽患心热之疾,名医进药,厥疾罔瘳。遂博诏良能,遐徵和、缓。时有言青城山邢道士者,妙于方药。帝即召见之。道士以肘后绿囊中青丹两粒,及取梨数枚,绞汁而进之。帝疾寻愈。旬日之内。所赐万金,仍加广济先生之号。帝从容问其丹为何物,先生曰:‘赤城山顶,有青芝两株。太白南溪,有紫花梨一树。臣之昔岁,曾游二山,偶获两宝,合炼成丹。五十年来,服食殆尽,唯余两粒,幸逢陛下服之。更欲此丹,须求二物也。’经数月,邢生辞帝归山。后疾复作,再诏邢先生于青城,则不知何适也。帝遂诏示天下,有紫花梨,即时奏上。时恒州节度太尉公王达,尚寿春公主,即会昌之女弟。闻真定李令,种梨数株,其一紫花梨,即遣寺人,就加封检,剪其旁树,匝以朱栏。宝惜纤枝,有同月桂。当花发之时,防蜂蝶之窥耗,每以轻绡纱縠,远加笼罩焉。守树者不胜艰苦。洎及秋实,公主必手选而进之。此达帝庭,十得其六七。帝多食此梨,虽不及邢氏者,亦粗解其烦躁耳。是时有李遵来侍御,任恒州记室,作《进梨表》云:‘紫花开处,擅美春林。缥蒂(“蒂”原作“帝”,据明抄本改)悬时,迥光秋景。离离玉润,落落珠圆。甘不待(“待”原作“得”,据明抄本改)尝,脆难胜口。’表达阙下,公卿见者,多大笑之曰:‘常山公何用进残梨于天府也?盖以其表有脆难胜口之字。’明年,武宗崩,公主亦相次逝。此梨自后以为贡赋之常物。县官岁久,亦渐怠于宝守焉。至天祐末焉,赵王为德明(“德明”原作“明德”,据明抄本、陈校本改)之所篡弑。其后县邑公署,多历兵戎。紫花之梨,亦已枯朽。今之真定,无复继种者焉。当武宗时,县宰李公,名尚,即雅之祖也,尝以守树不谨,曾风折一枝,降为冀州典午。由是追感而颦蹙也。”(出《耳目记》)
hú zhēn zǐ
胡榛子
ā yuè shēng xī guó. fān rén yán yǔ hú zhēn zǐ tóng shù, yī nián zhēn zǐ, èr nián ā yuè. chū yǒu yáng zá zǔ
阿月生西国。蕃人言与胡榛子同树,一年榛子,二年阿月。(出《酉阳杂俎》)
suān zǎo
酸枣
qí jiù shuō, zhōu qín shí, hé nán yǔ suān zǎo, suì shēng yě suān zǎo. jīn suān zǎo xiàn shì yě. suān zǎo zhī shén xiǎo zhě, wèi yě suān zǎo. chū shù yì jì
耆旧说,周秦时,河南雨酸枣,遂生野酸枣。今酸枣县是也。酸枣之甚小者,为野酸枣。(出《述异记》)
pú táo
蒲萄
sú yán pú táo màn hǎo yǐn yú xī nán. yǔ xìn wèi wèi shǐ wèi jǐn yuē:" wǒ zài yè, suì dà dé pú táo, qí yǒu zī wèi." chén zhāo yuē:" zuò hé xíng zhuàng?" xú jūn fáng yuē:" yǒu lèi ruǎn zǎo." xìn yuē:" jūn shū bù tǐ wù, hé dé bù yán shì shēng lì zhī?" wèi zhào shī yuē:" wèi wǔ yǒu yán,' mò xià shè qiū, shàng yǒu yú shǔ, jiǔ zuì sù xǐng, yǎn lù ér shí, gān ér bù yí, suān ér bù cù.' dào zhī gù yǐ liú mò chēng qí, kuàng qīn shí zhī zhě?" jǐn yuē:" cǐ wù chū zì dà yuān, zhāng qiān suǒ zhì. yǒu huáng bái hēi sān zhǒng. chéng shú zhī shí, zǐ shí bī cè, xīng biān zhū jù. xī yù duō niàng yǐ wéi jiǔ, měi lái suì gòng. zài hàn xī jīng, shì yì bù shǎo. dù líng tián wǔ shí mǔ zhōng, yǒu pú táo bǎi shù. jīn zài jīng yì, fēi zhí zhǐ jìn lín yě." xìn yuē:" nǎi yuán zhǒng hù zhí, jiē yīn lián jià." zhāo yuē:" qí wèi hé rú jú yòu?" xìn yuē:" jīn yè shèng qí, fēn fāng jiǎn zhī." jǐn yuē:" jīn yī sù lǐ, jiàn bāo zuò gòng, xiàng chǐ zì xiāo, liáng yīng bù jí." chū yǒu yáng zá zǔ
俗言蒲萄蔓好引于西南。庾信谓魏使尉瑾曰:“我在邺,遂大得蒲萄,奇有滋味。”陈招曰:“作何形状?”徐君房曰:“有类软枣。”信曰:“君殊不体物,何得不言似生荔枝?”魏肇师曰:“魏武有言,‘末夏涉秋,尚有余暑,酒醉宿醒,掩露而食,甘而不饴,酸而不酢。’道之固以流沫称奇,况亲食之者?”瑾曰:“此物出自大宛,张骞所致。有黄白黑三种。成熟之时,子实逼侧,星编珠聚。西域多酿以为酒,每来岁贡。在汉西京,似亦不少。杜陵田五十亩中,有蒲萄百树。今在京邑,非直止禁林也。”信曰:“乃园种户植,接荫连架。”昭曰:“其味何如桔柚?”信曰:“津液胜奇,芬芳减之。”瑾曰:“金衣素里,见苞作贡,向齿自消,良应不及。”(出《酉阳杂俎》)
wáng mǔ pú táo
王母蒲萄
jù qiū zhī nán, yǒu pú táo gǔ. gǔ zhōng pú táo, kě jiù qí suǒ shí zhī. huò yǒu qǔ guī zhě, jí shī dào. shì yán wáng mǔ pú táo yě. tiān bǎo zhōng, shā mén tán xiāo, yīn yóu zhū yuè, zhì cǐ gǔ, dé pú táo shí zhī. yòu jiàn kū màn kān wèi zhàng, dà rú zhǐ, wǔ chǐ yú. chí huán běn sì, zhí zhī suì huó. zhǎng gāo shù rèn, yīn dì fú yuán shí zhàng, yǎng guān ruò wéi gài yān. qí páng shí lěi luò, zǐ yíng rú zhuì. shí rén hào wèi cǎo lóng zhū zhàng yān. chū yǒu yáng zá zǔ
具丘之南,有蒲萄谷。谷中蒲萄,可就其所食之。或有取归者,即失道。世言王母蒲萄也。天宝中,沙门昙霄,因游诸岳,至此谷,得蒲萄食之。又见枯蔓堪为杖,大如指,五尺余。持还本寺,植之遂活。长高数仞,荫地幅员十丈,仰观若帷盖焉。其旁实磊落,紫莹如坠。时人号为草龙珠帐焉。(出《酉阳杂俎》)
hóu sāo zi
侯骚子
hóu sāo màn shēng, rú jī luǎn, jì gān qiě lěng, qīng shēn xiāo jiǔ. guǎng zhì yán yīn wáng tài pú suǒ xiàn. chū yǒu yáng zá zǔ
侯骚蔓生,如鸡卵,既甘且冷,轻身消酒。《广志》言因王太仆所献。(出《酉阳杂俎》)
màn hú táo
蔓胡桃
màn hú táo chū nán zhào, dà rú biǎn luó, liǎng gé, wèi shì hú táo. huò yán mán zhōng téng zǐ yě. chū yǒu yáng zá zǔ
蔓胡桃出南诏,大如扁螺,两隔,味似胡桃。或言蛮中藤子也。(出《酉阳杂俎》)
xiān shù shí
仙树实
qí lián shān shàng yǒu xiān shù shí, xíng lǚ dé zhī, zhǐ jī kě. yī míng sì wèi mù. qí shí rú zǎo. yǐ zhú dāo pōu zé gān, tiě dāo pōu zé kǔ, mù dāo pōu zé suān, lú dāo pōu zé xīn. chū yǒu yáng zá zǔ
祁连山上有仙树实,行旅得之,止饥渴。一名四味木。其实如枣。以竹刀剖则甘,铁刀剖则苦,木刀剖则酸,芦刀剖则辛。(出《酉阳杂俎》)
gǎn lǎn zi
橄榄子
dú gēn shù, dōng xiàng zhī yuē mù wēi nán xiàng zhī yuē gǎn lǎn. chū yǒu yáng zá zǔ
独根树,东向枝曰木威;南向枝曰橄榄。(出《酉阳杂俎》)
dōng huāng lì
东荒栗
dōng fāng huāng zhōng yǒu mù, míng yuē lì. yǒu ké, jìng sān chǐ sān cùn. ké cì zhǎng zhàng yú. shí jìng sān chǐ. ké yì huáng, qí wèi tián, shí zhī, lìng rén duǎn qì ér kě. chū yǒu yáng zá zǔ
东方荒中有木,名曰栗。有壳,径三尺三寸。壳刺长丈余。实径三尺。壳亦黄,其味甜,食之,令人短气而渴。(出《酉阳杂俎》)
hóu lì
猴栗
táng wèi gōng lǐ dé yù, yī xī gān zǐ yuán huì kè. pán zhōng yǒu hóu lì, wú wèi. chén jiān chǔ shì yún:" qián zhōu nán yǒu jiàn lì, xíng rú sù hé." chū yǒu yáng zá zǔ
唐卫公李德裕,一夕甘子园会客。盘中有猴栗,无味。陈坚处士云:“虔州南有渐栗,形如素核。”(出《酉阳杂俎》)
guā
瓜
hàn míng dì yīn guì rén, mèng shí guā, shén měi. dì shǐ qiú zhū fāng guó. shí yǒu dūn huáng xiàn yì guā zhǒng, cháng shān xiàn jù táo hé. míng qióng lóng, zhǎng sān chǐ ér xíng qū, qí wèi chòu rú bǎi. fù lǎo yún:" xī dào shì cóng péng lái shān dé cǐ guā, yún shì kōng dòng líng guā. sì jié yī shí. dōng wáng gōng xī wáng mǔ yí zhǒng yú dì, shì dài xiá jué, qí shí pō cún." yòu shuō:" cǐ táo shuāng xià shǐ huā, lóng dōng kě shú." yì yún:" xiān rén suǒ shí, cháng shǐ zhí yú shuāng lín yuán. cǐ yuán jiē zhí hán guǒ, jī bīng zhī jié, bǎi guǒ fāng shèng. sú wèi xiāng líng guā. gù' shuāng yuán' zhī shēng é yě." hòu yuē:" wáng mǔ zhī táo, wáng gōng zhī guā, kě dé ér shí, wǔ wàn suì yǐ." ān kě shí hū? hòu bēng, nèi shì zhě jiàn jìng lián zhōng yǒu guā táo zhī hé, shì zhī tì líng, yí qí fēi shù. chū wáng zǐ nián shí yí jì
汉明帝阴贵人,梦食瓜,甚美。帝使求诸方国。时有敦煌献异瓜种,常山献巨桃核。名穹窿,长三尺而形屈,其味臭如粨。父老云:“昔道士从蓬莱山得此瓜,云是空洞灵瓜。四劫一实。东王公、西王母遗种于地,世代遐绝,其实颇存。”又说:“此桃霜下始花,隆冬可熟。”亦云:“仙人所食,常使植于霜林园。此园皆植寒果,积冰之节,百果方盛。俗为相陵瓜。故‘霜园’之声讹也。”后曰:“王母之桃,王公之瓜,可得而食,五万岁矣。”安可食乎?后崩,内侍者见镜奁中有瓜桃之核,视之涕零,疑其非数。(出王子年《拾遗记》)
wǔ sè guā
五色瓜
wú huán wáng shí, kuài jī shēng wǔ sè guā. jīn wú zhōng yǒu wǔ sè guā, suì chōng gòng fù. chū shù yì jì
吴桓王时,会稽生五色瓜。今吴中有五色瓜,岁充贡赋。(出《述异记》)
guā è xiāng
瓜恶香
guā è xiāng, zhōng yóu jì shè. táng zhèng zhù, tài hé chū, fù zhí hé zhōng. jī qiè bǎi yú, jǐn qí, xiāng qì shù lǐ, nì yú rén bí. shì suì, zì jīng zhì hé zhōng, suǒ guò lù, guā jǐn sǐ, yī dì bù huò. chū yǒu yáng zá zǔ
瓜恶香,中尤忌麝。唐郑注,太和初,赴职河中。姬妾百余,尽骑,香气数里,逆于人鼻。是岁,自京至河中,所过路,瓜尽死,一蒂不获。(出《酉阳杂俎》)
cài
菜
mán jīng
蔓菁
zhū gě suǒ zhǐ, lìng bīng shì dú zhǒng mán jīng zhě, qǔ qí cái chū jiǎ kě shēng dàn, yī yě yè shū kě zhǔ shí, èr yě jiǔ jū zé suí yǐ zī zhǎng, sān yě qì bù lìng xī, sì yě huí zé yì xún ér cǎi zhī. wǔ yě. dōng yǒu gēn kě zhǔ shí, liù yě. bǐ zhū shū shǔ, qí lì bù yì bó zāi? liú yǔ xī yuē:" xìn yǐ." sān shǔ zhī rén yě, jīn hū mán jīng wèi zhū gě cài. jiāng líng yì rán. chū jiā huà lù
诸葛所止,令兵士独种蔓菁者,取其才出甲可生啖,一也;叶舒可煮食,二也;久居则随以滋长,三也;弃不令惜,四也;回则易寻而采之。五也。冬有根可斸食,六也。比诸蔬属,其利不亦博哉?刘禹锡曰:“信矣。”三蜀之人也,今呼蔓菁为诸葛菜。江陵亦然。(出《嘉话录》)
yuè suàn
越蒜
yì yuàn yuē: jìn ān píng yǒu yuè wáng yú suàn cài, zhǎng chǐ xǔ, bái zhě shì gǔ, hēi zhě rú jiǎo. gǔ yún: yuè wáng céng yú zhōu zhōng zuò chóu suàn, yǒu yú zhě, qì zhī shuǐ ér shēng yān.
《异苑》曰:晋安平有越王余蒜菜,长尺许,白者似骨,黑者如角。古云:越王曾于舟中作筹算,有余者,弃之水而生焉。
sān shū
三蔬
jìn xián níng sì nián, lì fāng pǔ yú jīn yōng chéng dōng, duō zhǒng yì cài, míng yuē yún wēi. lèi yǒu sān zhǒng. zǐ sè zhě zuì fán zī. qí gēn làn màn. chūn fū xià mì, qiū róng dōng fù. qí shí ruò zhū, wǔ sè, suí shí ér shèng. yī míng yún zhī. qí zǐ sè zhě wèi shàng shū, ér wèi xīn qí huáng sè zhě wèi zhōng shū, ér wèi gān qí qīng sè zhě wéi xià shū, ér wèi xián. cháng yǐ cǐ shū chōng yù, qí yè kě yǐ jí yǐn shí, yǐ gōng zōng miào jì sì. yì zhǐ rén jī kě. gōng zhōng qiā qí jīng yè zhě, lì yuè bù xiē. chū shí yí lù
晋咸宁四年,立芳圃于金墉城东,多种异菜,名曰云薇。类有三种。紫色者最繁滋。其根烂漫。春敷夏密,秋荣冬馥。其实若珠,五色,随时而盛。一名云芝。其紫色者为上蔬,而味辛;其黄色者为中蔬,而味甘;其青色者为下蔬,而味咸。常以此蔬充御,其叶可以藉饮食,以供宗庙祭祀。亦止人饥渴。宫中掐其茎叶者,历月不歇。(出《拾遗录》)
bō léng
菠薐
cài zhī bō léng zhě, běn xī guó zhōng yǒu sēng, zì bǐ jiāng qí zi lái, rú mù xu pú táo, yīn zhāng qiān ér zhì yě. bō léng běn shì pō líng guó jiāng lái, yǔ é ěr, duō bù zhī yě. chū jiā huà lù
菜之菠薐者,本西国中有僧,自彼将其子来,如苜蓿、蒲萄,因张骞而至也。菠薐本是颇陵国将来,语讹耳,多不知也。(出《嘉话录》)
jiè jū
芥菹
guǎng zhōu rén yǐ jù jiè" jiè" yuán zuò" cài", jù míng chāo běn chén xiào běn gǎi wéi xián jū, mái dì zhōng, yǒu sān shí nián zhě. guì shàng, qīn bīn yǐ xiāng xiǎng yí. chū lǐng nán yì wù zhì
广州人以巨芥(“芥”原作“菜”,据明抄本、陈校本改)为咸菹,埋地中,有三十年者。贵尚,亲宾以相饷遗。(出《岭南异物志》)
jiè mò
芥末
zhǎng zhōng jiè mò duō guó chū yě. qǔ zi zhì zhǎng zhōng, chuī zhī, yī chuī yī cháng, zhǎng sān chǐ, nǎi zhí yú dì. chū yǒu yáng zá zǔ
掌中芥末多国出也。取子置掌中,吹之,一吹一长,长三尺,乃植于地。(出《酉阳杂俎》)
shuǐ jiǔ
水韭
shuǐ jiǔ shēng yú shuǐ méi, zhuàng rú jiǔ ér yè xì cháng. kě shí. chū yǒu yáng zá zǔ
水韭生于水湄,状如韭而叶细长。可食。(出《酉阳杂俎》)
qié zi shù
茄子树
nán zhōng cǎo cài, jīng dōng bù shuāi, gù shū pǔ zhī zhōng, zāi zhòng qié zi, sù gēn yǒu sān èr nián zhě, jiàn zhǎng zhī gàn, nǎi wèi dà shù. měi xià qiū shú, zé tī shù zhāi zhī. sān nián hòu, jiàn shù lǎo zi xī, jí fá qù, bié zāi nèn zhě. chū lǐng biǎo lù yì
南中草菜,经冬不衰,故蔬圃之中,栽种茄子,宿根有三二年者,渐长枝干,乃为大树。每夏秋熟,则梯树摘之。三年后,渐树老子稀,即伐去,别栽嫩者。(出《岭表录异》)
kūn lún zǐ guā
昆仑紫瓜
suí yáng dì dà yè mò. gǎi qié zi wèi kūn lún zǐ guā. chū shù yì lù
隋炀帝大业末。改茄子为昆仑紫瓜。(出《述异录》)
qié zi gù shì
茄子故事
qié zi. jiā zì" zì" yuán zuò" zi", jù míng chāo běn chén xiào běn gǎi lián jīng míng, gé xiá fǎn. jīn hū jiā, wèi zhī suǒ zì. xī duàn chéng shì yīn jiù láng xià shí qié zi shù dì, ǒu wèn gōng bù yuán wài zhāng zhōu fēng qié zi gù shì. zhāng yún, yī míng luò sū. shì jù shí liào běn cǎo. chéng shì jì de yǐn hóu xíng yuán shī yún:" hán guā fāng wò lǒng, qiū guā zhèng mǎn bēi. zǐ jiā fēn làn màn, lǜ yù yù cēn cī." yòu yī míng kūn lún guā. lǐng nán qié zi, sù gēn chéng shù, gāo wǔ liù chǐ. yáo xiàng céng wèi nán xuǎn shǐ, qīn jiàn zhī. gù běn cǎo jì guǎng zhōu yǒu shèn huǒ shù, shù dà sān sì wéi. shèn huǒ jí jǐng tiān yě, sú hū wèi hù huǒ cǎo. qié zi shú zhě, shí zhī hòu cháng wèi, dòng qì fā jí. gēn néng lǐ guī zhú. yù qí zi fán, hòu qí huā shí, qǔ yè bù yú guò lù, yǐ huī guī zhī, rén jiàn zhī, zi bì fán yě. sú wèi jià qié zi. céng huǒ zhì zhī, shén měi. yǒu xīn luó zhǒng zhě, sè shāo bái, xíng rú jī luǎn. xī míng sì sēng zào xuán yuàn zhōng, yǒu qí zhǒng. shuǐ jīng yún:" shí tou xī duì cài pǔ, zhǎng bǎi lǐ, shàng yǒu dà dí dí pǔ, xià yǒu jiā pǔ." chū yǒu yáng zá zǔ
茄子。茄字(“字”原作“子”,据明抄本、陈校本改)连茎名,革遐反。今呼伽,未知所自。昔段成式因就廊下食茄子数蒂,偶问工部员外张周封茄子故事。张云,一名落苏。事具《食料本草》。成式记得隐侯《行园》诗云:“寒瓜方卧垄,秋瓜正满陂。紫茄纷烂漫,绿芋郁参差。”又一名昆仑瓜。岭南茄子,宿根成树,高五六尺。姚向曾为南选使,亲见之。故《本草》记广州有慎火树,树大三四围。慎火即景天也,俗呼为护火草。茄子熟者,食之厚肠胃,动气发疾。根能理龟瘃。欲其子繁,候其花时,取叶布于过路,以灰规之,人践之,子必繁也。俗谓嫁茄子。曾火炙之,甚美。有新罗种者,色稍白,形如鸡卵。西明寺僧造玄院中,有其种。《水经》云:“石头西对蔡浦,长百里,上有大荻荻浦,下有茄浦。”(出《酉阳杂俎》)
dān yá hù
儋崖瓠
dān yá zhǒng hù chéng shí, lǜ jiē shí yú. jiè, gāo zhě yì wǔ liù chǐ. zi dà rú jī luǎn. chū yǒu yáng zá zǔ
儋崖种瓠成实,率皆石余。芥,高者亦五六尺。子大如鸡卵。(出《酉阳杂俎》)