zhēn yuán rén shēn suì chūn sān yuè, xiàng guó dòu gōng jū guāng fú lǐ dì, yuè yè xián bù yú zhōng tíng. yǒu cháng suǒ chǒng qīng yī shàng qīng zhě, nǎi yuē:" jīn yù qǐ shì. láng xū dào táng qián, fāng gǎn yán zhī."
贞元壬申岁春三月,相国窦公居光福里第,月夜闲步于中庭。有常所宠青衣上清者,乃曰:“今欲启事。郎须到堂前,方敢言之。”
dòu gōng jí shàng táng. shàng qīng yuē:" tíng shù shàng yǒu rén, kǒng jīng láng, qǐng jǐn bì zhī."
窦公亟上堂。上清曰:“庭树上有人,恐惊郎,请谨避之。”
dòu gōng yuē:" lù zhì jiǔ yù qīng duó wú quán wèi. jīn yǒu rén zài tíng shù shàng, wú huò jiāng zhì. qiě cǐ shì jiāng zòu yǔ bù zòu jiē shòu huò, bì cuàn sǐ yú dào lù. rǔ zài bèi liú zhōng, bù kě duō de. wú shēn sǐ jiā pò, rǔ dìng wèi gōng bì. shèng jūn ruò gù wèn, shàn wèi wǒ cí yān."
窦公曰:“陆贽久欲倾夺吾权位。今有人在庭树上,吾祸将至。且此事将奏与不奏皆受祸,必窜死于道路。汝在辈流中,不可多得。吾身死家破,汝定为宫婢。圣君若顾问,善为我辞焉。”
shàng qīng wèi yuē:" chéng rú shì, sǐ shēng yǐ zhī!"
上清位曰:“诚如是,死生以之!”
dòu gōng xià jiē, dà hū yuē:" shù shàng jūn zǐ, yìng shì lù zhì shǐ lái. néng quán lǎo fū xìng mìng, gǎn bù hòu bào!"
窦公下阶,大呼曰:“树上君子,应是陆贽使来。能全老夫性命,敢不厚报!”
shù shàng yīng shēng ér xià, nǎi yī cuī cū zhě yě. yuē:" jiā yǒu dà sàng. pín shén, bù bàn zàng lǐ. fú zhī xiàng gōng tuī xīn jì wù, suǒ yǐ bo yè ér lái, xìng xiàng gōng wú guài."
树上应声而下,乃衣缞粗者也。曰:“家有大丧。贫甚,不办葬礼。伏知相公推心济物,所以卜夜而来,幸相公无怪。”
gōng yuē:" mǒu qìng suǒ yǒu, táng fēng juàn!"
公曰:“某罄所有,堂封绢!”
qiān pǐ ér yǐ. fāng nǐ xiū sī miào cì. jīn qiě chuò zèng, kě hū?"
千匹而已。方拟修私庙次。今且辍赠,可乎?”
cuī zhě bài xiè. dòu gōng dá zhī, rú lǐ. yòu yuē:" biàn cí xiàng gōng. qǐng zuǒ yòu jī suǒ cì juàn, zhì yú qiáng wài. mǒu xiān yú jiē zhōng qí zhī."
缞者拜谢。窦公答之,如礼。又曰:“便辞相公。请左右赍所赐绢,掷于墙外。某先于街中俟之。”
dòu gōng yī qí qǐng. mìng pū, shǐ zhēn qí jué zōng qiě jiǔ, fāng gǎn guī qǐn.
窦公依其请。命仆,使侦其绝踪且久,方敢归寝。
shù rì, zhí jīn wú xiān zòu qí shì, dòu gōng dé cì, yòu zòu zhī. dé zōng lì shēng yuē:" qīng jiāo tōng jié jiāng, xù yǎng xiá cì. wèi chóng tái dǐng, gèng yù hé qiú?"
竖日,执金吾先奏其事,窦公得次,又奏之。德宗厉声曰:“卿交通节将,蓄养侠刺。位崇台鼎,更欲何求?”
dòu gōng dùn shǒu yuē:" chén qǐ zì dāo bǐ xiǎo cái, guān yǐ zhì guì. jiē bì xià jiǎng bá, shí bù yóu rén. jīn bù xìng zhì cǐ, yì nǎi chóu jiā suǒ wéi ěr. bì xià hū zhèn léi tíng zhī nù, chén biàn hé wàn sǐ."
窦公顿首曰:“臣起自刀笔小才,官以至贵。皆陛下奖拔,实不由人。今不幸至此,抑乃仇家所为耳。陛下忽震雷霆之怒,臣便合万死。”
zhōng shǐ xià diàn xuān yuē:" qīng qiě guī sī dì, dài hòu jìn zhǐ."
中使下殿宣曰:“卿且归私第,待候进止。”
yuè yuè, biǎn chēn zhōu bié jià. huì xuān wǔ jié dù liú shì níng tōng hǎo yú chēn zhōu, lián shǐ tiáo shū shàng wén. dé zōng yuē:" jiāo tōng jié jiāng. xìn ér yǒu zhēng."
越月,贬郴州别驾。会宣武节度刘士宁通好于郴州,廉使条疏上闻。德宗曰:“交通节将。信而有征。”
liú dòu yú zhōu, mò rù jiā zī. yī zān bù zhe shēn, jìng wèi dá liú suǒ, zhào zì jīng shàng qīng guǒ lì míng yè tíng.
流窦于州,没入家资。一簪不著身,竟未达流所,诏自荆上清果隶名掖庭。
hòu shù nián, yǐ shàn yìng duì, néng jiān chá, shù dé zài dì zuǒ yòu. dé zōng wèi yuē:" gōng yè jiān rén shù bù shǎo. rǔ liǎo shì. cóng hé dé zhì cǐ?"
后数年,以善应对,能煎茶,数得在帝左右。德宗谓曰:“宫掖间人数不少。汝了事。从何得至此?”
shàng qīng duì yuē:" qiè běn gù zǎi xiàng dòu cān jiā nǚ nú. dòu mǒu qī zǎo wáng, gù qiè dé péi sǎo sǎ. jí dòu mǒu jiā pò, xìng de tián gōng, jì shì lóng yán, rú zài tiān shàng."
上清对曰:“妾本故宰相窦参家女奴。窦某妻早亡,故妾得陪扫洒。及窦某家破,幸得填宫,既侍龙颜,如在天上。”
dé zōng yuē:" dòu mǒu zuì bù zhǐ yǎng xiá cì, yì shén yǒu zāng wū. qián shí nà guān yín qì zhì duō."
德宗曰:“窦某罪不止养侠刺,亦甚有赃污。前时纳官银器至多。”
shàng qīng liú tì ér yán yuē:" dòu mǒu zì yù shǐ zhōng chéng, lì dù zhī, hù bù, yán tiě sān shǐ, zhì zǎi xiàng. shǒu wěi liù nián, yuè rù shù shí wàn. qián hòu fēi shí shǎng cì, dāng yì bù zhī jì jí. nǎi zhě chēn zhōu suǒ sòng nà guān yín wù, jiē shì ēn cì. dāng bù lù!"
上清流涕而言曰:“窦某自御史中丞,历度支,户部,盐铁三使,至宰相。首尾六年,月入数十万。前后非时赏赐,当亦不知纪极。乃者郴州所送纳官银物,皆是恩赐。当部录!”
rì, qiè zài chēn zhōu, qīn jiàn zhōu xiàn xī lù zhì yì zhǐ guā qù. suǒ jìn yín qì, shàng kè zuò fān zhèn guān xián xìng míng, wū wèi zāng wù. fú qǐ bì xià yàn zhī."
日,妾在郴州,亲见州县希陆贽意旨刮去。所进银器,上刻作藩镇官衔姓名,诬为赃物。伏乞陛下验之。”
yú shì xuān suǒ dòu mǒu méi guān yín qì fù shì, qí guā zì chù, jiē rú shàng qīng yán.
于是宣索窦某没官银器覆视,其刮字处,皆如上清言。
shí zhēn yuán shí èr nián. dé zōng yòu wèn xù yǎng xiá cì shì. shàng qīng yuē:" běn shí wú. xī shì lù zhuì xiàn hài, shǐ rén wéi zhī."
时贞元十二年。德宗又问蓄养侠刺事。上清曰:“本实无。悉是陆赘陷害,使人为之。”
dé zōng nù lù zhì yuē:" zhè liáo nú! wǒ tuō què yī lǜ shān, biàn yǔ zǐ shān zhe. yòu cháng huàn yī zuò lù jiǔ. wǒ rèn shǐ dòu cān, fāng chēng yì cì, xū jiào wǒ zài shā què tā. jí zhì quán rù yī shǒu, qí wèi ruǎn ruò, shèn yú ní tuán."
德宗怒陆贽曰:“这獠奴!我脱却伊绿衫,便与紫衫着。又常唤伊作陆九。我任使窦参,方称意次,须教我在杀却他。及至权入伊手,其为软弱,甚于泥团。”
nǎi xià zhào xuě dòu cān. shí péi yán líng tàn zhī lù zhì ēn shuāi, dé zì xíng méi niè. zhì jìng shòu qiǎn bù huí.: hòu shàng qīng tè chì dān shū dù wèi nǚ dào shì, zhōng jià wèi jīn zhōng yì qī. shì yǐ lù zhì mén shēng míng wèi duō xiǎn dá zhě, shì bù kě chuán shuō, gù cǐ shì jué wú rén zhī.
乃下诏雪窦参。时裴延龄探知陆贽恩衰,得恣行媒孽。贽竟受谴不回。:后上清特敕丹书度为女道士,终嫁为金忠义妻。世以陆贽门生名位多显达者,世不可传说,故此事绝无人知。