yuán hé chū, yǒu yuán chè liǔ shí zhě, jū yú héng shān, èr gōng jù yǒu cóng fù, wèi guān zhè yòu. lǐ shù rén lián lěi, gè cuàn yú ài zhōu, èr gōng gòng jié xíng lǐ ér wǎng shěng yān. zhì yú lián zhōu hé pǔ xiàn. dēng zhōu ér yù yuè hǎi, jiāng dǐ jiāo zhǐ, yǐ zhōu yú hé pǔ àn. yè yǒu cūn rén xiǎng shén, xiāo gǔ xuān huá, zhōu rén yǔ èr gōng pú lì qí wǎng kàn yān, yè jiāng wǔ, é jù fēng chuā qǐ, duàn lǎn piào zhōu, rù yú dà hǎi, mò zhī suǒ shì. mào zhǎng jīng zhī jì, qiǎng jù áo zhī bèi làng fú xuě jiào, rì yǒng huǒ lún chù jiāo shì ér suō tíng, zhuàng shèn lóu ér wǎ jiě. bǎi bǒ shù sì, jī yù qīng chén, rán hòu dǐ gū dǎo ér fēng zhǐ. èr gōng chóu mèn ér zhì yān. jiàn tiān wáng zūn xiàng, yíng rán yú lǐng suǒ, yǒu jīn lú xiāng jìn, ér bié wú yī wù. èr gōng zhōu lǎn zhī cì, hū dǔ hǎi miàn shàng yǒu jù shòu, chū shǒu sì gù, ruò yǒu chá tīng, yá sēn jiàn jǐ, mù shǎn diàn guāng, liáng jiǔ ér méi. qūn xún, fù yǒu zǐ yún zì hǎi miàn yǒng chū, màn yǎn shù bǎi bù, zhōng yǒu wǔ sè dà fú róng, gāo bǎi yú chǐ, yè yè ér zhàn, nèi yǒu zhàng wò, ruò qǐ xiù cuò zá, yào duó rén yǎn. yòu jiàn hóng qiáo hū zhǎn, zhí dǐ yú dǎo shàng, é yǒu shuāng huán shì nǚ, pěng yù hé, chí jīn lú, zì lián yè ér lái tiān zūn suǒ, yì qí cán jìn, zhù yǐ yì xiāng. èr gōng jiàn zhī, qián gào kòu tóu, cí lǐ āi suān, qiú fǎn rén shì. shuāng huán bù dá. èr gōng qǐng yì liáng jiǔ, nǚ yuē:" zi shì hé rén, ér jù zhì cǐ?"
元和初,有元彻、柳实者,居于衡山,二公俱有从父,为官浙右》。李庶人连累,各窜于爱州,二公共结行李而往省焉。至于廉州合浦县。登舟而欲越海,将抵交趾,舣舟于合浦岸。夜有村人飨神,箫鼓喧哗,舟人与二公仆吏齐往看焉,夜将午,俄飓风欻起,断缆漂舟,入于大海,莫知所适。冒长鲸之髻,抢巨鳌之背;浪浮雪峤,日涌火轮;触鲛室而梭停,撞蜃楼而瓦解。摆簸数四,几欲倾沉,然后抵孤岛而风止。二公愁闷而陟焉。见天王尊像,莹然于岭所,有金炉香烬,而别无一物。二公周览之次,忽睹海面上有巨兽,出首四顾,若有察听,牙森剑戟,目闪电光,良久而没。逡巡,复有紫云自海面涌出,漫衍数百步,中有五色大芙蓉,高百余尺,叶叶而绽,内有帐幄,若绮绣错杂,耀夺人眼。又见虹桥忽展,直抵于岛上,俄有双鬟侍女,捧玉合,持金炉,自莲叶而来天尊所,易其残烬,炷以异香。二公见之,前告叩头,辞理哀酸,求返人世。双鬟不答。二公请益良久,女曰:“子是何人,而遽至此?”
èr gōng jù yǐ shí bái zhī, nǚ yuē:" shǎo qǐng yǒu yù xū zūn shī dāng jiàng cǐ dǎo, yǔ nán míng fū rén huì yuē, zi dàn jiān qǐng zhī, dāng yǒu suǒ suì."
二公具以实白之,女曰:“少顷有玉虚尊师当降此岛,与南溟夫人会约,子但坚请之,当有所遂。”
yán qì, yǒu dào shì chéng bái lù yù cǎi xiá, zhí jiàng yú dǎo shàng. èr gōng bìng bài ér wèi gào. zūn shī mǐn zhī, yuē:" zi kě suí cǐ nǚ ér yè nán míng fū rén, dāng yǒu guī qī, kě wú ài yǐ."
言讫,有道士乘白鹿;驭彩霞,直降于岛上。二公并拜而位告。尊师悯之,曰:“子可随此女而谒南溟夫人,当有归期,可无碍矣。”
zūn shī yǔ shuāng huán yuē:" yú zàn xiū zhēn, bì, dāng yì bǐ."
尊师语双鬟曰:“余暂修真,毕,当诣彼。”
èr zi shòu jiào, zhì zhàng qián, xíng bài yè zhī lǐ. jiàn yī nǚ, wèi jī, yī wǔ sè wén cǎi hào yù níng jī, hóng liú nì yàn, shén chéng hàng xiè, qì sù cāng míng. èr zi gào yǐ xìng zì, fū zǐ shài zhī yuē:" xī shí tiān tāi yǒu liú chén, jīn yǒu liǔ shí xī yǒu ruǎn zhào, jīn yǒu yuán chè xī shí yǒu liú ruǎn, jīn yǒu yuán liǔ, mò fēi tiān yě!"
二子受教,至帐前,行拜谒之礼。见一女,未笄,衣五色文彩;皓玉凝肌,红流腻艳,神澄沆瀣,气肃沧溟。二子告以姓字,夫子晒之曰:“昔时天台有刘晨,今有柳实;昔有阮肇,今有元彻;昔时有刘、阮,今有元、柳,莫非天也!”
shè èr tà ér zuò.
设二榻而坐。
é qǐng, zūn shī zhì, fū rén yíng bài, suì hái zuò. yǒu xiān é shù bèi, zòu shēng huáng xiāo dí, páng liè luán fèng zhī gē wǔ, yǎ hé jié zòu èr zi huǎng hū ruò mèng yú jūn tiān, jí rén shì hǎn wén jiàn yǐ. suì mìng fēi shāng. hū yǒu xuán hè, xián cǎi jiān, zì kōng ér zhì, yuē:" ān qī shēng zhī zūn shī fù nán míng huì, zàn qǐng wǎng jià."
俄顷,尊师至,夫人迎拜,遂还坐。有仙娥数辈,奏笙簧萧笛,旁列鸾凤之歌舞,雅合节奏;二子恍惚若梦于钧天,即人世罕闻见矣。遂命飞觞。忽有玄鹤,衔彩笺,自空而至,曰:“安期生知尊师赴南溟会,暂请枉驾。”
zūn shī dú zhī, wèi xuán hè yuē" xún dāng zhì bǐ."
尊师读之,谓玄鹤曰”寻当至彼。”
zūn shī yǔ fū rén yuē:" yǔ ān qī shēng jiān kuò qiān nián, bù zhí nán yóu, wú yīn fǎng huà."
尊师语夫人曰:“与安期生间阔千年,不值南游,无因访话。”
fū rén suì mìng shì nǚ jìn zhuàn, yù qì guāng jié fū rén duì shí, ér èr zi bù dé xiǎng. zūn shī yuē:" èr zi suī wèi hé xiǎng, rán wèi qiú rén jiān zhī shí ér xiǎng zhī."
夫人遂命侍女进馔,玉器光洁;夫人对食,而二子不得饷。尊师曰:“二子虽未合饷,然为求人间之食而饷之。”
fū rén yuē:" rán."
夫人曰:“然。”
jí bié jìn zhuàn, nǎi rén jiān wèi yě. zūn shī shí bì, huái zhōng chū dān zhuàn yī juàn ér shòu fū rén, fū rén bài ér shòu zhī, suì gào qù. huí gù èr zǐ yuē:" zi yǒu dào gǔ, guī nǎi bù nán, rán xiè hòu xiāng yù, hé yǒu líng yào xiāng kuàng. dàn zi sù fèn zì yǒu shī, wú bù dàng wèi zi shī ěr."
即别进馔,乃人间味也。尊师食毕,怀中出丹篆一卷而授夫人,夫人拜而受之,遂告去。回顾二子曰:“子有道骨,归乃不难,然邂逅相遇,合有灵药相贶。但子宿分自有师,吾不当为子师耳。”
èr zi bài, zūn shī suì qù. é hǎi shàng yǒu wǔ fū, zhǎng shù zhàng, yī jīn jiǎ, zhàng jiàn ér jìn, yuē:" fèng shǐ tiān zhēn, qīng dào bù jǐn, fǎ dāng xiǎn lù, jīn yǐ xíng xíng."
二子拜,尊师遂去。俄海上有武夫,长数丈,衣金甲,仗剑而进,曰:“奉使天真,清道不谨,法当显戮,今已行刑。”
suì qū ér méi. fū rén mìng shì nǚ zǐ yī fèng guān zhě yuē:" kě sòng kè qù, ér suǒ chéng zhě hé?"
遂趋而没。夫人命侍女紫衣凤冠者曰:“可送客去,而所乘者何?”
shì nǚ yuē:" yǒu bǎi huā qiáo, kě yù èr zi."
侍女曰:“有百花桥,可驭二子。”
èr zi gǎn xiè bài bié. fū rén zèng yǐ yù hú yī méi, gāo chǐ yú. fū rén mìng bǐ tí yù hú shī zèng yuē:" lái cóng yī yè zhōu zhōng lái, qù xiàng bǎi huā qiáo shǎng qù, ruò dào rén jiān kòu yù hú, yuān yāng zì jiě fēn míng yǔ."
二子感谢拜别。夫人赠以玉壶一枚,高尺余。夫人命笔题玉壶诗赠曰:“来从一叶舟中来,去向百花桥上去,若到人间扣玉壶,鸳鸯自解分明语。”
é yǒu qiáo zhǎng shù bǎi bù, lán kǎn zhī shàng, jiē yǒu yì huā. èr zi yú huā jiān qián kuī, jiàn qiān lóng wàn shé, dì xiāng jiāo rào, wèi qiáo zhī zhù yòu jiàn qián hǎi shàng zhī shòu, yǐ shēn shǒu yì chù, fú yú bō shàng. èr zi yīn jí shǐ zhě, shǐ zhě yuē:" cǐ shòu wèi bù zhī èr jūn gù yě."
俄有桥长数百步,栏槛之上,皆有异花。二子于花间潜窥,见千龙万蛇,递相交绕,为桥之柱;又见前海上之兽,已身首异处,浮于波上。二子因诘使者,使者曰:“此兽为不知二君故也。”
shǐ zhě yuē:" wǒ bù dàng wèi shǐ ér sòng zi, gài yǒu shēn yì yù fèng tuō, qiáng wèi cǐ xíng."
使者曰:“我不当为使而送子,盖有深意欲奉托,强为此行。”
suì jīn dài jiān jiě yī hǔ pò hé zǐ, zhōng yǒu wù, yǐn yǐn ruò zhī zhū xíng zhuàng, wèi èr zǐ yuē:" wú bèi, shuǐ xiān yě. shuǐ xiān, yīn yě, ér wú nán zǐ. wú xī yù fān yǔ shào nián, qíng zhī zhì ér yǒu zi, wèi sān suì, hé qì zhī fū rén mìng yǔ nán yuè shén wèi zi, qí lái jiǔ yǐ. wén nán yuè huí yàn fēng shǐ zhě yǒu shì yú shuǐ fǔ, fǎn rì, píng jì wú zi suǒ nòng yù huán wǎng, ér shǐ zhě yǐn zhī, wú pō wéi hèn. wàng èr jūn zǐ wèi chí cǐ hé zǐ, zhì huí yàn fēng xià, fǎng shǐ zhě miào ér tóu zhī, dāng yǒu yì biàn. tǎng dé yù huán, wèi sòng wú zi, wú zi yì zì dāng yǒu bào xiào ěr. shèn wù qǐ zhī!"
遂襟带间解一琥珀合子,中有物,隐隐若蜘蛛形状,谓二子曰:“吾辈,水仙也。水仙,阴也,而无男子。吾昔遇番禹少年,情之至而有子,未三岁,合弃之;夫人命与南岳神为子,其来久矣。闻南岳回雁峰使者有事于水府,返日,凭寄吾子所弄玉环往,而使者隐之,吾颇为恨。望二君子为持此合子,至回雁峰下,访使者庙而投之,当有异变。倘得玉环,为送吾子,吾子亦自当有报效耳。慎勿启之!”
èr zi shòu zhī, wèi shǐ zhě yuē:" fū rén shī yún:' ruò dào rén jiān kòu yù hú, yuān yāng zì jiě fēn míng yǔ.' hé wèi yě?"
二子受之,谓使者曰:“夫人诗云:‘若到人间扣玉壶,鸳鸯自解分明语。’何谓也?”
yuē:" zi guī, yǒu shì, dàn kòu yù hú, dāng yǒu yuān yāng yīng zhī, shì wú bù cóng yǐ."
曰:“子归,有事,但扣玉壶,当有鸳鸯应之,事无不从矣。”
yòu yuē:" yù xū zūn shī yún:" wú bèi zì yǒu shī', shī fù shì shuí?"
又曰:“玉虚尊师云:“吾辈自有师’,师复是谁?”
yuē:" nán yuè tài jí xiān shēng ěr, dāng zì yù zhī."
曰:“南岳太极先生耳,当自遇之。”
suì yǔ shǐ zhě gào bié. qiáo zhī jǐn suǒ, jí xī rì hé pǔ zhī wéi zhōu chù huí shì, yǐ wú qiáo yǐ. èr zi xún zhī, shí yǐ èr shí èr nián, ài èr zhōu qīn shǔ, yǐ yǔn xiè yǐ. wèn dào jiāng guī héng shān, zhōng tú yīn něi ér kòu hú, suì yǒu yuān yāng yǔ yuē:" ruò yù yǐn shí, qián xíng zì yù ěr."
遂与使者告别。桥之尽所,即昔日合浦之维舟处;回视,已无桥矣。二子询之,时已二十二年,、爱二州亲属,已殒谢矣。问道将归衡山,中途因馁而扣壶,遂有鸳鸯语曰:“若欲饮食,前行自遇耳。”
é ér dào zuǒ yǒu pán zhuàn fēng bèi, èr zi shí zhī, ér shù rì bù sī tā wèi. xún jí dá jiā, xī rì tóng zhì, yǐ ruò guàn yǐ. rán èr zi qī gè xiè shì yǐ sān zhòu. jiā rén bèi bēi xǐ bù shèng, yuē:" rén yún láng jūn wáng méi dà hǎi, fú què yǐ jiǔ qiū yǐ."
俄而道左有盘馔丰备,二子食之,而数日不思他味。寻即达家,昔日童稚,已弱冠矣。然二子妻各谢世已三昼。家人辈悲喜不胜,曰:“人云郎君亡没大海,服阕已九秋矣。”
èr zi yàn rén shì, tǐ yǐ qīng xū, dǔ qī zǐ sàng, bù shèn bēi qī. suì xiāng yǔ zhí dǐ huí yàn fēng, fǎng shǐ zhě miào, yǐ hé zǐ tóu zhī, xiū yǒu hēi lóng, zhǎng shù zhàng, jī fēng pēn diàn, zhé shù jiē wū, pī lì yī shēng, ér miào lì suì. èr zi zhàn lì, bù gǎn shú shì. kōng zhōng nǎi yǒu zhì yù huán zhě, èr zi qǔ zhī ér sòng nán yuè miào. jí guī, yǒu huáng yī shào nián, chí èr jīn hé zǐ, gè dào èr zi jiā, yuē:" láng jūn lìng chí cǐ yào yuē huán hún gāo, ér bào èr jūn zǐ, jiā yǒu bì zhě, suī yī jiǎ zǐ, yóu néng tú dǐng ér huó."
二子厌人世,体以清虚,睹妻子丧,不甚悲戚。遂相与直抵回雁蜂,访使者庙,以合子投之,修有黑龙,长数丈,激风喷电,折树揭屋,霹雳一声,而庙立碎。二子战栗,不敢熟视。空中乃有掷玉环者,二子取之而送南岳庙。及归,有黄衣少年,持二金合子,各到二子家,曰:“郎君令持此药曰还魂膏,而报二君子,家有毙者,虽一甲子,犹能涂顶而活。”
shòu zhī, ér shǐ zhě bú jiàn. èr zi suì yǐ huó qī shì.
受之,而使者不见。二子遂以活妻室。
hòu gòng xún yún shuǐ, fǎng tài jí xiān shēng, ér céng wú yǐng xiǎng, mèn què guī. yīn dà xuě, jiàn lǎo sǒu fù qiáo ér yù, èr zi āi qí shuāi mài, yǐn zhī yǐ jiǔ. dǔ qiáo dān shàng yǒu tài jí zì, suì lǐ zhī wèi shī, yǐ yù hú gào zhī.
后共寻云水,访太极先生,而曾无影响,闷却归。因大雪,见老叟负樵而鬻,二子哀其衰迈,饮之以酒。睹樵担上有太极字,遂礼之为师,以玉壶告之。