chū liù rì chén qǐ ér fàn. qí fū zhì, fù qián zhěng dān ér xíng yǐ yī fàn bāo jiā qí shàng, zhé qì zhī qù, suì bù de xíng. yú nǎi sàn bù dōng xī, yǒu dà mù héng qí shàng wèi qiáo, jí shùn níng dào yě. réng xī shàng gōng guǎn, cóng qí xī nán xià xī xī, shì wèi měng dòng dào. yǒu máo cí cóng běi gāng shàng, shì wèi xī qiān jiē zǐ. wèn dé yī fū, qí suǒ jià yì guì shén, qiě míng rì xíng, suì fǎn dǐ zuò jì.
初六日晨起而饭。其夫至,付钱整担而行;以一饭包加其上,辄弃之去,遂不得行。余乃散步东溪,有大木横其上为桥,即顺宁道也。仍西上公馆,从其西南下西溪,是为猛峒道。有茅茨从北冈上,是为锡铅街子。问得一夫,其索价亦贵甚,且明日行,遂返邸作记。
chū qī rì qián qì dān qù zhě fù lái, nǎi fàn ér tóng zhī xíng. cóng gōng guǎn dōng xiàng xià, shè dōng xī dú mù qiáo, suì dōng shàng pō. bàn lǐ, píng xíng pō shàng, huò chuān ào ér nán, huò chuān ào ér běi, nán běi jiē shēn kēng, ér lù zhōng chuān zhī. dōng qù èr lǐ yú, yán nán yá běi zhuǎn, bàn lǐ, chuān xī tū zhī ào, bàn lǐ, fù dōng yú lǐng ér nán, bàn lǐ, yòu chū nán yá shàng. yú shì jiàn nán hè dà kāi, hè zhōng zhī tiáo bēng dié, mù shù rōng lóng, jiē chū qí xià, ér xī qiān nán shān, qí nán yòu dié yī zhī, yū ér dōng nán xià, yǐ kāi cǐ hè. suǒ zhì shān dōng zì dōng dà shān fēn zhī, xī tū cǐ gāng, wèi xī qiān dōng suǒ yuè, zhí xī nán bī còu nán shān, shuǐ xià qí zhōng shén shù, zhì cǐ ér shǐ chū dōng hè yě. kàn nán yǐ běi, yòu èr lǐ, jiàn gāng běi yì qiàn wèi dōng xī wù, wén shuǐ shēng cóng cóng, yú yǐ wéi jí xī xià xī qiān dōng xī zhě, ér shú zhī cóng yǐ běi zhī lǐng yǐ fēn jí, cǐ wù qiě dōng nán xià yǐ. yú shì fǎn yǐ pō běi xià, gòng bàn lǐ ér shè yī qiáo, dù wù zhōng shuǐ, shì wèi mèng yòu zhī xī xī, qí shuǐ nán chū qián wù, yǔ xī qiān zhī shuǐ hé yú mèng yòu zhī nán, suǒ wèi mèng yòu hé zhě yě. jiàn zhī dōng, jū lú dié chū, yǒu pō zì běi lái xuán qí zhōng, yī lǐ, dōng xiàng niè qí shàng, dāng pō ér jū zhě shén shèng yòu dōng zhuǎn, zài pán yī pō, gòng yī lǐ, yòu yǒu jū lú dāng pō, jiē suǒ wèi mèng yòu cūn yǐ. cǐ yòu diān dōng fēn zhī nán xià dì sì zhòng zhī jǐn chù yě. yú shì yòu jiàn yī xī zì dōng wù chū, huán wù ér qián, yǔ xī xī jiāo pán nán hè zhōng. nán hè píng kāi, ér nán dǐ nán shān xià, xī qiān zhī shuǐ, yán qí běi lù, yòu pò xiá dōng nán qù, dōng nán kāi xiá shén yáo, ér xī liú qū zhé qí jiān, zhí dá yún zhōu jiù chéng yān.
初七日前弃担去者复来,乃饭而同之行。从公馆东向下,涉东溪独木桥,遂东上坡。半里,平行坡上,或穿坳而南,或穿坳而北,南北皆深坑,而路中穿之。东去二里余,沿南崖北转,半里,穿西突之坳,半里,复东逾岭而南,半里,又出南崖上。于是见南壑大开,壑中支条崩叠,木树茸茏,皆出其下,而锡铅南山,其南又叠一支,纡而东南下,以开此壑。所陟山东自东大山分支,西突此冈,为锡铅东锁钥,直西南逼凑南山,水下其中甚束,至此而始出东壑也。瞰南倚北,又二里,见冈北亦嵌为东西坞,闻水声淙淙,余以为即西下锡铅东溪者,而孰知从倚北之岭已分脊,此坞且东南下矣。于是反倚坡北下,共半里而涉一桥,度坞中水,是为孟祐之西溪,其水南出前坞,与锡铅之水合于孟祐之南,所谓孟祐河者也。涧之东,居庐叠出,有坡自北来悬其中,一里,东向蹑其上,当坡而居者甚盛;又东转,再盘一坡,共一里,又有居庐当坡,皆所谓孟祐村矣。此右甸东分支南下第四重之尽处也。于是又见一溪自东坞出,环坞而前,与西溪交盘南壑中。南壑平开,而南抵南山下,锡铅之水,沿其北麓,又破峡东南去,东南开峡甚遥,而溪流曲折其间,直达云州旧城焉。
yóu cūn dōng jí xún xiá běi rù dōng wù, yī lǐ dōng xià, dù xiá zhōng qiáo, qí qiáo dōng xī kuà xī shàng, shàng fù yǐ tíng, qiáo nèi dà shuǐ zì dōng běi tòu xiá chū, qiáo wài xiǎo shuǐ zì dōng nán tòu xiá chū. guò qiáo dōng xiàng, yuán xī chuí zhī lǐng shàng, qí shàng shén jùn, qū zhé tī wēi, zhé ér zuǒ, zé lín zuǒ xiá, zhé ér yòu, zé lín yòu xiá, mù yīn téng yì, lián wò qiān cuì, gāo xià kuī bì, zuǒ yòu dié huàn, lǚ lǚ bù yǐ. wǔ lǐ jiàn píng, zé huò yán zuǒ pō, huò yán yòu pō, huò shè zhōng jǐ, jí shén xiá, ér zuǒ yòu xià kàn zhě, yì yǔ qián wú yì yě. yòu sān lǐ, zé cóng pō yòu shāo xià. yuē yī lǐ, zhì jí ào ér dōng, yòu yuán pō zuǒ shàng. yī lǐ, lín nán pō zhī shàng, yú shì huí wàng mèng yòu xī qiān zhū shān, céng huán dié rào, shān wài fù jiàn shān yān. yú chū yí xī qiān xī lǐng pō fú, hé yǐ měng dòng zhī dào bù xī yóu qí ào ér nán zhì qí cén xiǎo ér gāo de shān.
由村东即循峡北入东坞,一里东下,度峡中桥,其桥东西跨溪上,上覆以亭,桥内大水自东北透峡出,桥外小水自东南透峡出。过桥东向,缘西垂之岭上,其上甚峻,曲折梯危,折而左,则临左峡,折而右,则临右峡,木荫藤翳,连幄牵翠,高下亏蔽,左右叠换,屡屡不已。五里渐平,则或沿左坡,或沿右坡,或涉中脊,脊甚狭,而左右下瞰者,亦与前无异也。又三里,则从坡右稍下。约一里,陟脊坳而东,又缘坡左上。一里,临南坡之上,于是回望孟祐、锡铅诸山,层环叠绕,山外复见山焉。余初疑锡铅西岭颇伏,何以猛峒之道不西由其坳而南陟其岑cén小而高的山。
yòu yí wān diān zhī jiè, jì dōng yǐ měng dòng, ér měng dòng yǐ běi, dù wěi shān yǐ nán, qí xī yòu zuò hé zhuàng? zhì shì ér yáo jiàn xī lǐng, yòu yǒu chóng fēng yī zhòng bì bào yú xī. gài kū kē dōng lǐng lǎo jí zhī nán dù zhě, yī yóu wǎ fáng shào dōng dù jí xī nán xià, qí gèn fǎn gāo, jiā yǒng chāng zhī liú ér nán xià hā sī ào ào zhī nán qí mài yóu wèi jǐn, gù yì dēng wēn bǎn jī fēi zài cǐ jí zhī xī zhě, yóu shùn níng shǔ ér qí nán jí dōng yǔ dù wěi shān zì cǎo fáng shào dù jí zhě, rú yǐ zhī jiāo huán qí bì, qí zhōng jiē cóng dá zhī shān, zhí xià dōng nán, ér kāi xiá dǐ yú měng dòng xī ào zhī fú chù, qí xī zhèng kāi xiá zhī shǐ, nán jiàng sān shí lǐ ér hòu jí měng dòng yān.
又疑湾甸之界,既东以猛峒,而猛峒以北,杜伟山以南,其西又作何状?至是而遥见西岭,又有崇峰一重臂抱于西。盖枯柯东岭老脊之南度者,一由瓦房哨东度脊西南下,其亘反高,夹永昌之流而南下哈思坳;坳之南其脉犹未尽,故亦登、温板、鸡飞在此脊之西者,犹顺宁属;而其南即东与杜伟山自草房哨度脊者,如椅之交环其臂,其中皆丛沓之山,直下东南,而开峡底于猛峒西坳之伏处,其西正开峡之始,南降三十里而后及猛峒焉。
měng dòng fù shù, yǐ qí shǔ wān diān jìng yě.
猛峒富庶,以其属湾甸境也。
cǐ zhèng xī yáo wàng zhī suǒ jí zhě.
此正西遥望之所及者。
ér zhèng nán zé qián jiā zhī dǐng, zhì shì píng děng, ér yóu bù néng kàn qí wài, zhèng běi zé běn pō zì zhàng zhī zhèng dōng jí qí guò mài fēn zhī zhī chù, dì jiàn nán xiá zhī yóu zì dōng běi huán lái yě.
而正南则前夹之顶,至是平等,而犹不能瞰其外,正北则本坡自障之;正东即其过脉分支之处,第见南峡之犹自东北环来也。
yòu dōng shàng wǔ lǐ yú, pō jí suì zhōng jiā wèi cáo. lù yóu cáo zhōng xíng lǐ yú, tòu cáo dōng chū, jí nǎi běi zhuǎn, qí xià yòu hè pán dá rú chū, ér zuǒ xiá yòu zhuì nán xià zhī kēng, gù lù suí jí běi zhuǎn yān. yòu yī lǐ, jí dōng yǒu fēng zhōng tū, shāo shàng, yǒu zhōng huǒ zhī guǎn, xī xiàng yǐ fēng ér zhì, é rì" jīn mǎ xióng guān", qián yǒu liǎng jiā, jí suǒ wèi táng bào yě.
又东上五里余,坡脊遂中夹为槽。路由槽中行里余,透槽东出,脊乃北转,其下右壑盘沓如初,而左峡又坠南下之坑,故路随脊北转焉。又一里,脊东有峰中突,稍上,有中火之馆,西向倚峰而峙,额日“金马雄关”,前有两家,即所谓塘报也。
pù sī pù bīng zhī lèi. mài fǔ yǐ gōng lǚ rén zhī fàn yún, jì fàn, yóu guǎn zuǒ yòu dōng bàn lǐ, zhuǎn ér běi tòu yī ào. qí xī fēng jí zhōng huǒ zhī guǎn suǒ yǐ zhě, bǐ qí hòu guò mài chù, yǔ dōng fēng jiā chéng ào. yóu qí zhōng běi tòu bàn lǐ jí dōng zhuǎn, xié guò mài dōng fēng zhī běi dōng xiàng xià. bàn lǐ, yòu lín běi hè zhī shàng, xuán rù jiā cáo zhōng, liǎng yá rú pōu, zhōng qiàn jǐn tōng sān chǐ, ér dǐ shén píng. cáo shàng cóng mù jiāo bì. bàn lǐ, yǒu dào ér héng kuà qí shàng zhě, lián liǎng zhū, jiē rú cóng qiáo xià xíng, yòu yī lǐ, qí kuà zhě jù ér dī, bì yǔ fú ér guò yān. cáo nán quē tóng" quē" chù yóu shí shí jiàn xī zhuì zhī xiá, zuì hòu yòu jiàn cáo běi zhī xiá yóu xī zhuì yě.
铺司、铺兵之类。卖腐以供旅人之饭云,既饭,由馆左又东半里,转而北透一坳。其西峰即中火之馆所倚者,比其后过脉处,与东峰夹成坳。由其中北透半里即东转,挟过脉东峰之北东向下。半里,又临北壑之上,旋入夹槽中,两崖如剖,中嵌仅通三尺,而底甚平。槽上丛木交蔽。半里,有倒而横跨其上者,连两株,皆如从桥下行,又一里,其跨者巨而低,必伛伏而过焉。槽南阙同“缺”处犹时时见西坠之峡,最后又见槽北之峡犹西坠也。
gòng èr lǐ, shāo dōng shàng, yú jí nán zhuǎn, yǒu jià mù wèi mén jù lǐng dōng zhě, wèi bái shā pù shào. cǐ nán dù zhī jí yě, nǎi yòu diān dōng fēn zhī nán xià zhī dì wǔ zhòng. qí mài dú zhǎng. xié xī fēn sì zhī ér bào yú nèi, yòu nán dù ér dōng nán xíng, yǔ yòu diān nán dù wěi shān zhī jí, xī jiā mèng yòu hé ér chū yú yún zhōu jiù chéng xī yòu yǔ dì liù zhòng yán lán cāng nán yá zhī jí, dōng jiā shùn níng hé ér chū yú yún zhōu jiù chéng dōng cóng cǐ nán dù, yū ér xī nán, zhé ér dōng nán xià, dōng tū wèi shùn níng jùn chéng, yòu dōng nán ér jǐn yú yún zhōu jiù chéng yān.
共二里,稍东上,逾脊南转,有架木为门踞岭东者,为白沙铺哨。此南度之脊也,乃右甸东分支南下之第五重。其脉独长。挟西分四支而抱于内,又南度而东南行,与右甸南杜伟山之脊,西夹孟祐河而出于云州旧城西;又与第六重沿澜沧南崖之脊,东夹顺宁河而出于云州旧城东;从此南度,纡而西南,折而东南下,东突为顺宁郡城,又东南而尽于云州旧城焉。
yóu shào mén nán xiàng shāo xià, zhé wén shuǐ shēng chán chán, cóng xī nán bèng xiá xià, jí dōng běi zhuì kēng qù, ér lù cóng qí nán dōng xiàng xià, yóu yǒu jiā cáo zhuì qí zhōng.
由哨门南向稍下,辄闻水声潺潺,从西南迸峡下,即东北坠坑去,而路从其南东向下,犹有夹槽坠其中。
èr lǐ yú, chū cáo, dōng xíng gāng jí shàng, yú shì jiàn běi hè zhī běi, zé lán cāng nán àn zhī shān, yū huí dōng bào ér nán, wèi lǎo jí dōng zhī dì liù zhī, píng gèn yú shùn níng hé zhī dōng, jīn wèi zhī dōng shān, jí zhì suǒ chēng mǒu shān yě. qí jí nán zhì yún zhōu xī nán tū zhě, jǐn yú xīn chéng xī dōng běi yóu máo jiā shào guò mài ér nán zhě, jǐn yú yún zhōu rì chéng suǒ hé èr shuǐ dōng xià ér rù lán cāng chù. nán hè zhī nán, zé jí cǐ bái shā jí nán dù dōng zhuǎn, wèi lǎo jí dōng zhī dì wǔ zhī, píng gèn yú shùn níng chéng zhī xī.
二里余,出槽,东行冈脊上,于是见北壑之北,则澜沧南岸之山,纡回东抱而南,为老脊东之第六支,屏亘于顺宁河之东,今谓之东山,即《志》所称某山也。其脊南至云州西南突者,尽于新城西;东北由茅家哨过脉而南者,尽于云州日城所合二水东下而入澜沧处。南壑之南,则即此白沙脊南度东转,为老脊东之第五支,屏亘于顺宁城之西。
jīn wèi zhī xī shān, jí zhì suǒ chēng mǒu shān yě. liǎng shān jiā wù dōng nán qù, ér shùn níng jùn chéng jù qí zhōng xī shān xià xī běi pán dōng shān zhī ào, wèi sān tái shān dù jiāng dà dào dōng nán wù jǐn zhī xì, zé yún zhōu zài yān. cǐ yī chuān dà gài yě, ér chuān zhōng yī cè tóng" zhǎi", bù ruò yǒng chāng téng yuè zhī píng zhǎn yún.
今谓之西山,即《志》所称某山也。两山夹坞东南去,而顺宁郡城踞其中西山下;西北盘东山之坳,为三台山渡江大道;东南坞尽之隙,则云州在焉。此一川大概也,而川中欹侧同“窄”,不若永昌、腾越之平展云。
cóng gāng píng xíng èr lǐ, yòu shāo xià yī lǐ, qián yǒu yī fēng zhōng dào ér tū, chuān qí ào ér shàng, yuē yī lǐ, yǒu yī èr jiā yǐ pō dōng, shì wèi wàng chéng guān, cóng dōng nán hè zhōng suì jiàn jùn chéng gù yě. cóng cǐ yòu yǐ lǐ xià pō, shí lǐ, dǐ pō xià. dōng chū dà lù, liǎng dù xiǎo qiáo, shàng yī pō, yuē èr lǐ, rù jùn chéng xīn chéng zhī běi mén. nán guò jùn zhì qián, shāo zhuǎn dōng jiē, zé shì sì zài yān. yòu nán yú yī pō, chū nán mén, bàn lǐ ér rù lóng quán sì, sì mén yì dōng xiàng, qí dì míng wéi jiù chéng, ér shí wú chéng yě.
从冈平行二里,又稍下一里,前有一峰中道而突,穿其坳而上,约一里,有一二家倚坡东,是为望城关,从东南壑中遂见郡城故也。从此又迤逦下坡,十里,抵坡下。东出大路,两度小桥,上一坡,约二里,入郡城新城之北门。南过郡治前,稍转东街,则市肆在焉。又南逾一坡,出南门,半里而入龙泉寺,寺门亦东向,其地名为旧城,而实无城也。
shí sì zhōng kāi jiǎng fǔ wán, sēng sú rǎo rǎo, yú rù shì dàng qí zhāi chī fàn, suì bǎo cān zhī ér tíng dān yú nèi.
时寺中开讲甫完,僧俗扰扰,余入适当其斋zhài吃饭,遂饱餐之而停担于内。
chū bā rì chén qǐ, cóng diàn hòu jìng shì wǎng kòu jiǎng shī xuān jiǎng fó fǎ de sēng lǚ, dāng qí zhǐ jìng, wèi wù ér chū. yú shí yù qū yún zhōu, yún zhōu yǒu lù kě dá méng huà. niàn cóng cǐ ér wǎng, zé gù fū shàng jiān, bù ruò réng fǎn shùn níng, kě shěng liǎng rì fù zài. nǎi yǐ xíng lǐ jì zhù chí shī dá zhōu, yǐ qīng náng tóng pū xíng. dá shī liú hòu fàn. shàng wǔ, nǎi chū sì qián, dōng suí xiǎo xī xià chuān zhōng. yī lǐ, dù tíng qiáo, xún dōng jiè shān lù nán xíng.
初八日晨起,从殿后静室往叩讲师宣讲佛法的僧侣,当其止静,未晤而出。余时欲趋云州,云州有路可达蒙化。念从此而往,则雇夫尚艰,不若仍返顺宁,可省两日负载。乃以行李寄住持师达周,以轻囊同仆行。达师留候饭。上午,乃出寺前,东随小溪下川中。一里,渡亭桥,循东界山麓南行。
sān lǐ, shāo shàng yī xī tū zhī pō, cūn lú jiā dào, yǒu pǔ guāng sì bàng dōng shān xī xiàng.
三里,稍上一西突之坡,村庐夹道,有普光寺傍东山西向。
yòu dōng nán bàn lǐ, xià shè yī xiǎo jiàn, réng nán shàng pō, jū lú bù jué. yǐ ér qí shān dōng jiā ér rù, yòu yǒu xiǎo shuǐ zì dōng hè lái, dù zhī. yòu dōng nán yú yī pō, gòng wǔ lǐ, zé dà xī zhī shuǐ zì xī ér dōng zhé, yǒu tíng qiáo míng guī huà. kuà zhī, qí shuǐ jí fèng qìng hé shāng shāng dà yǐ. yóu qiáo nán lǐ yú, jiàn xī nán shàng dōng tū zhī pō. shàng yī lǐ, cūn lú jiā dào. yǐ xī shān dōng xiàng, yǒu zhǎng yáo gāo yǐ xī pō, dōng xià ér xī shàng, shì wèi wǎ guàn yáo.
又东南半里,下涉一小涧,仍南上坡,居庐不绝。已而其山东夹而入,又有小水自东壑来,渡之。又东南逾一坡,共五里,则大溪之水自西而东折,有亭桥名归化。跨之,其水即凤庆河汤汤大矣。由桥南里余,渐西南上东突之坡。上一里,村庐夹道。倚西山东向,有长窑高倚西坡,东下而西上,是为瓦罐窑。
yóu qí nán zài yuè dōng tū zhī jí yī lǐ yú, dōng nán xià dōng chū zhī xiá yī lǐ, yòu dōng nán shàng, xún xī jiè shān lù nán xíng. zài xià zài shàng, wǔ lǐ, yǒu yī èr jiā yǐ dōng tū zhī pō, pō jiān yǒu xiǎo chí yī fāng, shì wèi yā zǐ táng. yòu dōng nán wǔ lǐ, gāng tóu yǒu cūn, yǐ xī gāng dōng xiàng, shì wèi xiàng zhuāng, cǐ wèi gǎi liú shí tǔ qiú měng tíng ruì chù xiàng zhī suǒ yě.
由其南再越东突之脊一里余,东南下东出之峡一里,又东南上,循西界山麓南行。再下再上,五里,有一二家倚东突之坡,坡间有小池一方,是为鸭子塘。又东南五里,冈头有村,倚西冈东向,是为象庄,此未改流时土酋猛廷瑞畜象之所也。
yóu qí nán shāo zhé ér xià, yī lǐ, dù yī jiàn.
由其南稍折而下,一里,渡一涧。
qí jiàn xuán gāng dōng xià, qí xī shān huán xiá fù dōng.
其涧悬冈东下,其西山环峡复东。
nán shàng èr lǐ, yú qí dōng tū zhī gāng, pán zhī ér xī nán xià.
南上二里,逾其东突之冈,盘之而西南下。
èr lǐ, dǐ xī ào xià, zhé ér xún nán gāng dōng shàng. pán zuǐ ér nán, liù lǐ, yǒu fāng yǐ lù zuǒ, qí shàng yǒu cūn, yuē ān lè cūn. yòu dōng nán sì lǐ, shāo xià, yǒu cūn yǐ xī pō dōng xiàng, shì wèi lù táng. zì guī huà qiáo dù xī yòu. xún xī jiè shān xíng, qí nán zhī fēng dōng tū, xī liú pán xiá zhōng zhì lù táng, qí xià hè shāo pán ér kāi, tián chéng yì shèng, cūn lú zhī jù dōng xī liǎng shān zhě shén fán, ér xī pō zhī lù táng yóu wéi zuì yún. shí rì cái xià wǔ, qián wú sù diàn, suì zhǐ dǐ lóu zuò jì.
二里,抵西坳下,折而循南冈东上。盘嘴而南,六里,有坊倚路左,其上有村,曰安乐村。又东南四里,稍下,有村倚西坡东向,是为鹿塘。自归化桥渡溪右。循西界山行,其南支峰东突,溪流盘峡中;至鹿塘,其下壑稍盘而开,田塍益盛,村庐之踞东西两山者甚繁,而西坡之鹿塘尤为最云。时日才下午,前无宿店,遂止邸楼作记。
chū jiǔ rì píng míng, fàn ér xíng. réng xún xī jiè shān nán xíng, bā lǐ, xī jiè shān hū héng tū ér dōng, dà xī nǎi dōng běi zhé rù xiá, yǒu xiǎo xī zì xī nán shān yè lái hé. nǎi shě dà xī, sù xiǎo xī nán bàn lǐ, dōng dù xiǎo xī shí qiáo, yòu nán bàn lǐ, yǒu cūn sān sì jiā yǐ nán shān dōng ào. yóu nán shān niè xī ào ér shàng, yī lǐ, nán yú dōng tū zhī jí, yǒu máo wū sān yíng jù jí jiān, shì wèi bǎ biān guān, yǒu liǎng sān jiā bàng zhī jū, jí xī shān zhī dōng tū zhě, ér xī liú zé rào qí dōng xiá ér nán yān.
初九日平明,饭而行。仍循西界山南行,八里,西界山忽横突而东,大溪乃东北折入峡,有小溪自西南山腋来合。乃舍大溪,溯小溪南半里,东度小溪石桥,又南半里,有村三四家倚南山东坳。由南山蹑西坳而上,一里,南逾东突之脊,有茅屋三楹踞脊间,是为把边关,有两三家傍之居,即西山之东突者,而溪流则绕其东峡而南焉。
yóu guān nán xià xiá zhōng, bàn lǐ, tòu xiá, réng xún xī shān xíng, fù dōng jiàn xī liú zì qí dōng pò xiá nán chū. yòu xià yī lǐ, xī liú xī nán lái, lù dōng nán lín qí shàng. liǎng pán xī wān zhī xiá, yòu shāo shàng, gòng yī lǐ, yǒu cūn jù lù yòu gāng shàng. yòu nán yī lǐ, shāo xià, zài pán xī wān, nán yú xiǎo shí dōng xíng zhī jí, suì dōng nán xíng pō chéng jiān. yī lǐ yú, yòu shāo shàng dōng tū zhī pō, dōng nán pán qí zuǐ. yī lǐ yú, lù fēn liǎng qí, yī dōng nán xià xiá zhě, wèi dù xī wǎng xīn chéng dào, yī xī nán xún lǐng zhě, wèi wēng xī wǎng jiù chéng dào, gài xīn chéng dào yóu xī dōng xiá zhōng xíng, jiù chéng dào yóu xī xī yá bàn xíng yě. shí xiá zhōng xī qiáo yǐ wèi shuǐ zhǎng chōng qù, xū yóu wēng xī shè xī ér dù, ér shuǐ jí nàn shè, bù ruò yóu jiù chéng dōng běi dù qiáo, yū dào zhì xīn chéng, suī rào lù shí lǐ, ér miǎn tú shè zhī jiān yān. shí wén yáng zhōu zūn yǐ rù lián qù zhǔ chí xiāng shì, shǎn zhī yuàn shū yì bù bì tóu, zhèng kě cóng jiù chéng jiān shōu zhī.
由关南下峡中,半里,透峡,仍循西山行,复东见溪流自其东破峡南出。又下一里,溪流西南来,路东南临其上。两盘西湾之峡,又稍上,共一里,有村踞路右冈上。又南一里,稍下,再盘西湾,南逾小石东行之脊,遂东南行坡塍间。一里余,又稍上东突之坡,东南盘其嘴。一里余,路分两岐,一东南下峡者,为渡溪往新城道,一西南循岭者,为翁溪往旧城道,盖新城道由溪东峡中行,旧城道由溪西崖半行也。时峡中溪桥已为水涨冲去,须由翁溪涉溪而渡,而水急难涉,不若由旧城东北度桥,迂道至新城,虽绕路十里,而免徒涉之艰焉。时闻杨州尊已入帘去主持乡试,闪知愿书亦不必投,正可从旧城兼收之。
nǎi yóu xī xī xī nán xún shān xíng, fù rù pō chéng, yī lǐ, dōng nán shàng dōng tū zhī pō. yòu nán èr lǐ, yǒu cūn yǐ xī shān lǐng shàng, shì wèi wēng xī cūn. cūn zhī nán, xī jiè shān yòu huán ér dōng tū, dōng jiè shān yì zhé ér dōng xiàng qù, zhōng kāi dōng xī wù, dà xī dōng pán wù dǐ, píng chóu jiā zhī. wēng xī zhī cūn, zhèng dōng xiàng ér xià lín wù zhōng, yǒu lù xià shè wù zhōng zhě, jí dù xī wǎng xīn chéng dào yě, yóu cūn nán xún nán shān dōng zhuǎn zhě, jí jiù chéng dào yě.
乃由溪西西南循山行,复入坡塍,一里,东南上东突之坡。又南二里,有村倚西山岭上,是为翁溪村。村之南,西界山又环而东突,东界山亦折而东向去,中开东西坞,大溪东盘坞底,平畴夹之。翁溪之村,正东向而下临坞中,有路下涉坞中者,即渡溪往新城道也,由村南循南山东转者,即旧城道也。
nǎi xún shān dōng xíng yī lǐ, fù dōng nán yuán pō shàng, běi kàn wù zhōng xī, nán bī pō zú, yíng ér dōng liú. lù niè pō shàng, shén jùn, èr lǐ, dōng dēng lǐng tóu, nǎi zhuǎn nán xíng, wù yì suí zhī, nán xiàng pò xiá chū. lù nán xíng xī pō, yī lǐ, dà xī yū dōng nán qù, lù nǎi nán xià pō. èr lǐ, yǒu shù jiā fēn lú wù zhōng, shì wèi shùn dé bǎo. bǎo nán yǒu shān, zì xī jiè héng dù ér dōng tū, dà xī yū zhī. lù nán yóu qí dù jí chù chuān ào ér guò, bàn lǐ, dǐ ào nán, zhé fēn xiá xià. yòu yī lǐ, yǒu xiá zì nán lái. gài xī dà shān yóu ào xī zhí nán qù, nán dǐ jiù chéng zhī hòu, qí dōng yú zhī yòu běi zhuǎn rú diào wěi, ér zhōng jiā wèi wù, qí lái pō shēn, yǒu cūn lú yǐ xī pō shàng, èr xiá hé yú qián, suì dōng xiàng chéng liú zhuì xiá xià. lù yì xié běi pō dōng xià, suí zhī bàn lǐ, dù xiá zhōng xiǎo qiáo, qí nán zé diào wěi zhī zhī, yòu héng dù dōng tū, lù fù nán xiàng qí dù jí chù chuān ào ér shàng. yī lǐ yú, yú lǐng ào nán xià, yǒu cūn zài nán wù, dà xī zì mǎ ān shān xī, pán xī jiè dōng tū zhī zuǐ, xún dōng shān nán xíng wù dōng, lù xún xī lù nán xíng wù xī. èr lǐ, xī jiè shān zhī nán, fù yī zhī héng zhàng ér dōng, yòu yǒu shù jiā yǐ nán shān, lú jiān qū lù suí shān dōng zhuǎn, xī yì suí wù dōng zhé. yī lǐ yú, pán qí dōng tū zhī zuǐ, dà xī yì zhí dǎo qí xià, lù yǔ shuǐ jù bào zhī ér nán.
乃循山东行一里,复东南缘坡上,北瞰坞中溪,南逼坡足,潆而东流。路蹑坡上,甚峻,二里,东登岭头,乃转南行,坞亦随之,南向破峡出。路南行西坡,一里,大溪纡东南去,路乃南下坡。二里,有数家分庐坞中,是为顺德堡。堡南有山,自西界横度而东突,大溪纡之。路南由其度脊处穿坳而过,半里,抵坳南,辄分峡下。又一里,有峡自南来。盖西大山由坳西直南去,南抵旧城之后,其东余支又北转如掉尾,而中夹为坞,其来颇深,有村庐倚西坡上,二峡合于前,遂东向成流坠峡下。路亦挟北坡东下,随之半里,度峡中小桥,其南则掉尾之支,又横度东突,路复南向其度脊处穿坳而上。一里余,逾岭坳南下,有村在南坞,大溪自马鞍山西,盘西界东突之嘴,循东山南行坞东,路循西麓南行坞西。二里,西界山之南,复一支横障而东,又有数家倚南山,庐间曲路随山东转,溪亦随坞东折。一里余,盘其东突之嘴,大溪亦直捣其下,路与水俱抱之而南。
nán hè pō kāi, lú chéng jiāo cuò, shǔ hé mào shèng, bàn xiù bàn shú, jiān yǒu yì zhě. hè zhōng zhū lú, hán zōng dì míng zuì dà, yǐ xī shān ér jū hè zhōng. yī lǐ yú jí zhī, yóu qí qián dōng nán xíng chéng jiān, yī lǐ yú, nán cóng dà xī xī àn xíng. èr lǐ yú, dōng xī liǎng jiè yú zhī jiāo huán yú qián, ér xī zhī huí tū wèi yóu shén, jì dōng xiàng huán ér zhì, zhōng fù qǐ yī xiǎo xià, zé qí nán hè yòu dà kāi, pō liú zá tà yú qí jiān. ér yuǎn shān páng wǔ, huò xié dié yú nán, zé xī dà jí zì xī qiān nán pán rào ér dōng zhě huò yāo jiǎo yú dōng, zé dōng jiè fēn zhī, yán lán cāng xī àn, dù máo jiā shào ér nán jǐn yú shùn jiāng xiǎo shuǐ zhě. cǐ qí wài rào zhī chóng fēng yě. ér jìn shān, zé wù běi xī shān zhī mài, zhì cǐ nán jǐn yú xī, wèi jiù chéng, dōng shān zhī mài, zhì cǐ nán jǐn yú dōng, wèi xīn chéng wù xī zé xī dà jí zhī zhōng, yī fēng cóng wān zhōng dōng tū, zhí lín jiù chéng zhī xī wù nán, zé xī dà jí dōng zhuǎn zhī zhī, yòu cóng nán dà jí zhī běi, xiān jiā yī zhī wèi jìn àn wù dōng, zé dōng jiè yán jiāng zhī zhī, yòu cóng dōng xī zhuǎn, zhí bào yú xīn chéng zhī qián wèi lóng shā. cǐ qí nèi bī zhī huí luán yě. rán yóu jìn bú jiàn hè zhōng zhū shuǐ, ér zhī jiàn jiù chéng lú luò jí zài nán gāng yī lǐ jí zhī, yì fàn yú jiù chéng, nǎi dōng xiàng xià pō.
南壑颇开,庐塍交错,黍禾茂盛,半秀半熟,间有刈者。壑中诸庐,函宗地名最大,倚西山而居壑中。一里余及之,由其前东南行塍间,一里余,南从大溪西岸行。二里余,东西两界余支交环于前,而西支回突为尤甚,既东向环而至,中复起一小下,则其南壑又大开,坡流杂沓于其间。而远山旁午,或斜叠于南,则西大脊自锡铅南盘绕而东者;或夭矫于东,则东界分支,沿澜沧西岸,度茅家哨而南尽于顺江小水者。此其外绕之崇峰也。而近山,则坞北西山之脉,至此南尽于西,为旧城,东山之脉,至此南尽于东,为新城;坞西则西大脊之中,一峰从湾中东突,直临旧城之西;坞南,则西大脊东转之支,又从南大脊之北,先夹一支为近案;坞东,则东界沿江之支,又从东西转,直抱于新城之前为龙砂。此其内逼之回峦也。然犹近不见壑中诸水,而只见旧城庐落即在南冈;一里及之,亦饭于旧城,乃东向下坡。
bàn lǐ, yǒu dà dào yán pō xī nán qù zhě, xīng lóng chǎng dào yě dōng běi qù zhě, xīn chéng dào yě. yú shì dōng běi xíng tián chéng jiān. bàn lǐ, yǒu xīn qiáng yī wéi, zhōng jiàn guān yīn gé shén zhěng, ér gōng wèi jiù, rán guī mó xióng lì, yì cǐ zhōng suǒ wèi dǔ yě. qí chù dāng hè zhī zhōng liǎng shuǐ jiāo huì chù, mù jiè sì dá. yú shì shǐ jiàn mèng yòu hé jí rào qí dōng, shùn níng hé jí chū qí běi, suì gòng huì yú dōng běi yān.
半里,有大道沿坡西南去者,兴隆厂道也;东北去者,新城道也。于是东北行田塍间。半里,有新墙一围,中建观音阁甚整,而功未就,然规模雄丽,亦此中所未睹也。其处当壑之中两水交会处,目界四达。于是始见孟祐河即绕其东,顺宁河即出其北,遂共会于东北焉。
yú shì xī xiàng yáo wàng, yǒu tè chū ér lín yú xī zhě, jí dà jí wān zhōng dōng tū zhī fēng qí běi kāi yī xì zì xī běi lái zhě, mèng yòu hé suǒ cóng chū yě, qí nán yū yī xì xiàng xī nán xiá zhě, xīng lóng chǎng suǒ cóng yú yě. yǒu zhōng jiè ér chuí yú dōng zhě, jí yán jiāng dù máo jiā shào xī huán zhī zhī qí běi kāi yī xì, zhí shàng ér jiā máo jiā shào zhě, xīn chéng suǒ tuō zhī wù yě qí nán jìn yī xì, dōng dié ér zhù yú shùn jiāng xiǎo shuǐ zhě, zhū liú suǒ huì zhī kǒu yě.
于是西向遥望,有特出而临于西者,即大脊湾中东突之峰;其北开一隙自西北来者,孟祐河所从出也,其南纡一隙向西南峡者,兴隆厂所从逾也。有中界而垂于东者,即沿江渡茅家哨西环之支;其北开一隙,直上而夹茅家哨者,新城所托之坞也;其南进一隙,东叠而注于顺江小水者,诸流所汇之口也。
xiǎo qì gé zhōng, rì sè zhèng wǔ, liáng fēng yōu rán. sēng yuè míng wèi gōng. yǐ chū wéi qiáng běi, zé shùn níng zhī shuǐ, zhèng chū dāng mén zhī qiàn. xún běi yá dōng zhuǎn, jià tíng qiáo qí shàng, míng yuē dǐ zhù. qí shuǐ chū qiáo dōng, rào guān yīn gé hòu, zé mèng yòu hé zì xī nán lái hé zhī, dōng qù rù shuǐ kǒu xiá zhě yě. dù qiáo jí dōng běi shàng pō. shì pō jí shùn níng dōng shān zhī zhī, zì lán cāng xī àn yǐ lǐ ér lái, qí dōng nán zhí xià zhě, guò máo jiā shào cǐ qí xī nán fēn zhī zhě, zhì cǐ jiāng jǐn, jié wèi mǎ ān shān, dōng xià zhī mài wèi xīn chéng, ér cǐ qí dōng nán jǐn chù yě.
小憩阁中,日色正午,凉风悠然。僧瀹茗为供。已出围墙北,则顺宁之水,正出当门之堑。循北崖东转,架亭桥其上,名曰砥柱。其水出桥东,绕观音阁后,则孟祐河自西南来合之,东去入水口峡者也。度桥即东北上坡。是坡即顺宁东山之支,自澜沧西岸迤逦而来,其东南直下者,过茅家哨;此其西南分支者,至此将尽,结为马鞍山,东下之脉为新城,而此其东南尽处也。
dēng pō lǐ yú, xià kàn èr liú jì hé, pán qǔ hè dǐ, rú yù lóng qū zhé. qí běi yòu yǒu yī pō dōng xià, jí xīn jiù liǎng chéng zhōng jiè zhī shā, jiā shuǐ ér bī yú nán shān zhě. shāo xià ér shàng, lǐ yú, yòu yuè qí jí, shǐ wàng jiàn xīn chéng zài běi xiá zhī kǒu, yǐ xī shān dōng xià zhī mài. yòu sān lǐ, shāo xià, yuè yī xiǎo qiáo, yòu bàn lǐ, dǐ chéng zhī dōng nán jiǎo. xún chéng běi xíng, yòu bàn lǐ, rù yún zhōu dōng mén. zhōu zhōng liáo liáo, zhōu shǔ dōng xiàng, zhǐ yī jiē dāng qí qián, nán běi xiāng dá ér yǐ. zhì shí rì cái guò wǔ, suì zhǐ zhōu zhì nán nì lǚ. yún zhōu jí gǔ zhī dà hóu zhōu yě. xī wèi tǔ zhī zhōu fèng xìng, wàn lì jiān, fèng zhēn xué yǐ cóng nì zhū, suì bìng shùn níng, shè liú guān, jí yǐ bǐ zhōu shǔ zhī. zhōu zhì qián é biāo" qīn mìng yún zhōu" sì zì, xiǎng jīng yù dìng ér míng zhī yě. jīn shùn níng měng tíng ruì hòu yǐ jué, ér fèng shì zhī hòu, yóu yǒu fèng sì zǐ sūn, suì gěi bā shí wǔ jīn zhī xì suǒ zèng de gǔ wù huò qián cái yān.
登坡里余,下瞰二流既合,盘曲壑底,如玉龙曲折。其北又有一坡东下,即新旧两城中界之砂,夹水而逼于南山者。稍下而上,里余,又越其脊,始望见新城在北峡之口,倚西山东下之脉。又三里,稍下,越一小桥,又半里,抵城之东南角。循城北行,又半里,入云州东门。州中寥寥,州署东向,只一街当其前,南北相达而已。至时日才过午,遂止州治南逆旅。云州即古之大侯州也。昔为土知州俸姓,万历间,俸贞学以从逆诛,遂并顺宁,设流官,即以比州属之。州治前额标“钦命云州”四字,想经御定而名之也。今顺宁猛廷瑞后已绝,而俸氏之后,犹有奉祀子孙,岁给八十五金之饩xì所赠的谷物或钱财焉。
yún zhōu jiāng jiè: běi zhì shùn níng jiè zhǐ shù lǐ, dōng běi zhì cāng jiāng dù bā shí lǐ wèi méng huà jiè, xī nán yú měng dǎ jiāng èr bǎi sān shí lǐ wèi gěng mǎ jiè, dōng zhì shùn jiāng xiǎo shuǐ yī bǎi wǔ shí lǐ wèi jǐng dōng jiè, dōng nán zhì jiā lǐ cāng jiāng dù èr bǎi lǐ yì jǐng dōng jiè.
云州疆界:北至顺宁界止数里,东北至沧江渡八十里为蒙化界,西南逾猛打江二百三十里为耿马界,东至顺江小水一百五十里为景东界,东南至夹里沧江渡二百里亦景东界。
yú chū yì yún zhōu wù yáng zhōu zūn, jí dōng nán qióng lán cāng xià liú, yǐ yī tǒng zhì yán lán cāng cóng jǐng dōng xī nán xià chē lǐ, ér yú yuán jiāng fǔ lín ān hé xià yuán jiāng, yòu zhù wèi chū zì lǐ shè jiāng, yóu bái yá chéng hé lán cāng ér nán. yú yuán yí lán cāng bù yǔ lǐ shè hé, yǔ lǐ shè hé zhě, nǎi mǎ lóng jiāng jí yuán zì lù fēng zhě, dàn wú míng zhèng lán cāng zhī zhí nán ér bù dōng zhě, gù yù yóu cǐ qióng zhī. qián guò jiù chéng yù yī bǒ zhě, qí yán dú lì lì yǒu jù, yuē:" lù jiāng zài cǐ dì xī sān bǎi yú lǐ, wèi yún zhōu xī jiè, nán yóu gěng mǎ ér qù, wèi zhā lǐ jiāng, bù dōng qū ér hé lán cāng yě. lán cāng jiāng zài cǐ dì dōng bǎi wǔ shí lǐ, wèi yún zhōu dōng jiè, nán yóu wēi yuǎn zhōu ér qù, wèi wō lóng jiāng, bù dōng qū ér hé yuán jiāng yě." yú shì shǐ zhī wō lóng zhī míng, shǐ zhī dōng hé zhī shuō wèi wàng.
余初意云州晤杨州尊,即东南穷澜沧下流,以《一统志》言澜沧从景东西南下车里,而于元江府临安河下元江,又注谓出自礼社江,由白崖城合谰沧而南。余原疑澜沧不与礼社合,与礼社合者,乃马龙江及源自禄丰者,但无明证澜沧之直南而不东者,故欲由此穷之。前过旧城遇一跛者,其言独历历有据,曰:“潞江在此地西三百余里,为云州西界,南由耿马而去,为渣里江,不东曲而合澜沧也。澜沧江在此地东百五十里,为云州东界,南由威远州而去,为挝龙江,不东曲而合元江也。”于是始知挝龙之名,始知东合之说为妄。
yòu xún zhī xīn chéng jū rén, suī tǔ zhù bù néng xī, jiān yǒu jiāng yòu sì chuān xiàng zǒu wài dì zhě, qí yán yǔ zhī hé, nǎi shì rán wú yí, suì wú fù nán qióng zhī yì, ér cǐ lái suī bù yù yáng, yì bù dù yě.
又询之新城居人,虽土著不能悉,间有江右、四川向走外地者,其言与之合,乃释然无疑,遂无复南穷之意,而此来虽不遇杨,亦不度也。
B chū shí rì píng míng qǐ fàn. chū nán mén, dù yī xiǎo kēng qiáo, jí xī nán xún xī shān pō ér xíng. èr lǐ yú, jiàn zhé ér yán qí nán kēng zhī yá xī xiàng shàng, èr lǐ yú, nán pán yá zuǐ.
B初十日平明起饭。出南门,度一小坑桥,即西南循西山坡而行。二里余,渐折而沿其南坑之崖西向上,二里余,南盘崖嘴。
cǐ zuǐ dōng běi qǐ wèi fēng dǐng, fēn liǎng yā, jí suǒ wèi mǎ ān shān yě dōng nán xià wèi tiáo gāng, zhí è jiù chéng xī ér dōng bī dōng shān, jiè liǎng chéng zhī jiān, wèi jiù chéng lóng shā, xīn chéng hǔ shā zhě yě. cǐ nǎi shùn níng dōng shān zhī mài, yóu sān gōu shuǐ xī lǐng guò jí nán xià ér jǐn yú cǐ zhě. yóu cǐ xún fēng xī xiàng běi shàng, yòu èr lǐ, shǐ píng xíng fēng xī. yī lǐ, chū mǎ ān fēng hòu, wèi mǎ ān lǐng. yǒu sì yǐ fēng běi xiàng, qián yǒu shì sān yíng dāng lǐng tóu, wèi chá fáng. cóng lǐng jí xī xiàng jùn xià, èr lǐ shǐ píng, yòu bàn lǐ jí shān lù, yǒu jiàn zì dōng běi xiǎo xiá lái, xī zhù shùn níng hé, cǐ yǐ wèi shùn níng shǔ yǐ.
此嘴东北起为峰顶,分两丫,即所谓马鞍山也;东南下为条冈,直扼旧城溪而东逼东山,界两城之间,为旧城龙砂,新城虎砂者也。此乃顺宁东山之脉,由三沟水西岭过脊南下而尽于此者。由此循峰西向北上,又二里,始平行峰西。一里,出马鞍峰后,为马鞍岭。有寺倚峰北向,前有室三楹当岭头,为茶房。从岭脊西向峻下,二里始平,又半里及山麓,有涧自东北小峡来,西注顺宁河,此已为顺宁属矣。
gài yún zhōu běi jiè, xīn chéng yǐ mǎ ān shān, jiù chéng yǐ hán zōng nán xiǎo jiān shù shuǐ zhī ào, qí xiāng jù shén jìn yě.
盖云州北界,新城以马鞍山,旧城以函宗南小尖束水之坳,其相距甚近也。
dù jiàn běi shàng pō, pán běi shān xī lù xíng, sì lǐ, dōng xī yá tū jiā, shùn níng xī dǎo qí zhōng chū, lù yú qí dōng yá ér rù.
渡涧北上坡,盘北山西麓行,四里,东西崖突夹,顺宁溪捣其中出,路逾其东崖而入。
yòu běi yī lǐ, qí pō xī xuán wù zhōng, shì wèi huā dì, qí pō zhèng yǔ wēng xī cūn dōng xī yáo duì, zhōng zhuì wèi píng wù, zé tián chéng yǔ xī liú jiāo luò yān. nǎi xī běi xià pō, bàn lǐ jí wù, yòu yǒu jiàn zì dōng běi xiǎo xiá lái, xī zhù shùn níng xī. lù cóng xī běi xī xiàng xíng wù zhōng, sān lǐ yú, jiāng bī wēng xī cūn zhī lù, dà xī zì běi xiá chū, shù xī lù ér jiè zhī, dāng cóng cǐ shè xī shàng wēng xī cūn, chū lái shí dào, jiàn xī dōng yǒu lù suí běi xiá rù, suì cóng zhī.
又北一里,其坡西悬坞中,是为花地,其坡正与翁溪村东西遥对,中坠为平坞,则田塍与溪流交络焉。乃西北下坡,半里及坞,又有涧自东北小峡来,西注顺宁溪。路从溪北西向行坞中,三里余,将逼翁溪村之麓,大溪自北峡出,漱西麓而界之,当从此涉溪上翁溪村,出来时道,见溪东有路随北峡入,遂从之。
yòu lǐ yú, lù jiàn huāng.
又里余,路渐荒。
yòu lǐ yú, zhuì yá ér xià, jí yú xī, jí duàn qiáo chù yě. xīn chéng zhī dào, shí chū yú cǐ, bù yóu wēng xī, cóng dōng yá zhuì liú jiān jià qiáo yǐ dù zì qiáo wèi shuǐ gǔ yān mò, nǎi qǔ dào wēng xī, yǐ xī liú píng wù jiān, kě jiē ér shè yě. lín xī bō yǒng bù dé dù, nǎi fù nán hái sān lǐ, xī dù wēng xī. rán xī kuò ér liú zhǎng, suī dāng píng chù, shì yóu xuán jī, dǐ qí zhōng liú, bō jí xiǎo fù, zú bù néng dìng, měi yī yí zhǐ, zhé jǐ suí bō dàng qù. bàn shǎng nǎi jí xī àn, fù yóu tián chéng jiān shàng pō. yī lǐ, xī dǐ cūn xià dà lù, nǎi zhuǎn ér běi, jí lái shí dào yě. xún xī shān niè pō ér xià, sān lǐ, yǒu qí zì xiá zhōng lái hé, jí duàn qiáo jiù jìng yǐ, yú shì suí dà lù yòu liù lǐ, guò bǎ biān guān, yuè tāng ér fàn. xià ào dōng běi yī lǐ yú, dù xiǎo qiáo. yòu yī lǐ, fù yǔ dà xī yù, sù qí xī yá, běi shí lǐ ér zhì lù táng. shí cái guò wǔ, yǐ shǔ qì bī rén, suì tíng jiù zhǔ rén lóu zuò jì.
又里余,坠崖而下,及于溪,即断桥处也。新城之道,实出于此,不由翁溪,从东崖坠流间架桥以渡;自桥为水汩gǔ淹没,乃取道翁溪,以溪流平坞间,可揭而涉也。临溪波涌不得渡,乃复南还三里,西渡翁溪。然溪阔而流涨,虽当平处,势犹悬激,抵其中流,波及小腹,足不能定,每一移趾,辄几随波荡去。半晌乃及西岸,复由田塍间上坡。一里,西抵村下大路,乃转而北,即来时道也。循西山蹑坡而下,三里,有岐自峡中来合,即断桥旧境矣,于是随大路又六里,过把边关,瀹汤而饭。下坳东北一里余,渡小桥。又一里,复与大溪遇,溯其西崖,北十里而至鹿塘。时才过午,以暑气逼人,遂停旧主人楼作记。
shí yī rì yóu lù táng sān shí lǐ, guò guī huà qiáo. cóng xī dōng xún dōng shān lù xíng, wǔ lǐ, rù pǔ guāng sì. yú yí yǐ wéi jí dōng shān sì yě, rù ér shǐ zhī dōng shān sì shàng zài běi. nǎi fù suí dà lù sān lǐ, dǐ nán guān pō xià tíng qiáo, jí cóng qiáo dōng xiǎo jìng dōng běi shàng pō. yòu èr lǐ ér dōng shān sì yǐ dōng shān xī xiàng, zhèng lín xīn chéng yě. rù sì, shè jí ér shàng. zhèng diàn qián yǐ lóu wèi mén, ér hòu yǒu céng gé, gé zhī shàng céng fèng yù dì, dēng zhī, zé xī shān zhī zhī luò, jùn dié zhī huí pán, kě píng yī ér jǐn yě.
十一日由鹿塘三十里,过归化桥。从溪东循东山麓行,五里,入普光寺。余疑以为即东山寺也,入而始知东山寺尚在北。乃复随大路三里,抵南关坡下亭桥,即从桥东小径东北上坡。又二里而东山寺倚东山西向,正临新城也。入寺,拾级而上。正殿前以楼为门,而后有层阁,阁之上层奉玉帝,登之,则西山之支络,郡堞之回盘,可平揖而尽也。
xià gé, rù qí zuǒ lú, yǒu yī sēng céng yú lóng quán yī wù zhě, jiàn yú liú tóng fàn. jì fàn ér gòng zuò qián mén lóu, nǎi zhī qí sēng wèi ā lù sī xī běi shān sì zhōng sēng yě, yǐ tīng jiǎng zhì lóng quán, ér dōng shān sēng yāo zhī fàn zhě. wèi yú yán, zì shǎo céng biàn lì wō lóng mù bāng ā wǎ zhī dì, qí yán yǔ jiù chéng bǒ zhě xīn chéng kè shāng suǒ yán, lì lì jiē hé.
下阁,入其左庐,有一僧曾于龙泉一晤者,见余留同饭。既饭而共坐前门楼,乃知其僧为阿禄司西北山寺中僧也,以听讲至龙泉,而东山僧邀之饭者。为余言,自少曾遍历挝龙、木邦、阿瓦之地,其言与旧城跛者、新城客商所言,历历皆合。
xià wǔ nǎi chū sì.
下午乃出寺。
yī lǐ, dù dōng mén tíng qiáo, rù shùn níng dōng mén.
一里,度东门亭桥,入顺宁东门。
mì fū wèi dé, shān yǔ rú zhù, nǎi chū nán guān yī lǐ, zài sù lóng quán sì.
觅夫未得,山雨如注,乃出南关一里,再宿龙泉寺。