qián guó gōng mù chāng zuò zú, zi qǐ yuán sì jué. yì zhū shēng wǎng jì qí fù, zhōng mén qǐ, yī shēng qiáo shǒu nèi wàng, mén lì zhàng chuí tōng chuí, yòng bàng dǎ zhī. duō tǔ nù, yì chuí qí rén, fǎn wèi zhòng jié nú suǒ shāng, suì sù yú zhí zhǐ tǐng zhí bù ā jīn gōng. gōng huì jiān, jiāng dǎi zhū nú, nú sǒng qǐ yuán xiān shū wū duō shì.
黔国公沐昌祚卒，子启元嗣爵。邑诸生往祭其父，中门启，一生翘首内望，门吏杖箠通捶，用棒打之。多土怒，亦箠其人，反为众桀奴所伤，遂诉于直指挺直不阿金公。公讳瑊，将逮诸奴，奴耸启元先疏诬多士。
shì xià yù shǐ, jīn dǎi nú rú gù.
事下御史，金逮奴如故。
qǐ yuán yì chēn shēng qì, zhēng bīng jì dào dà qí, huán zhí zhǐ mén, fā jù pào kǒng zhī, jīn bù wéi dòng. mù suì lüè duō shì shù shí rén, dú tòng zhī, náng qí shǒu yú mù. jīn jiè duō shì wú yǔ zhēng, jí shū wén. xià qián dū zhāng hè míng kān, zhāng zòu yǐ shí. shí wèi dāng zhuān zhèng, xià tiáo tíng zhǐ, ér qǐ yuán yù chāng kuáng bù kě zhì.
启元益嗔ｃｈēｎ生气，征兵祭纛ｄú大旗，环直指门，发巨炮恐之，金不为动。沐遂掠多士数十人，毒痛之，囊其首于木。金戒多士毋与争，急疏闻。下黔督张鹤鸣勘，张奏以实。时魏珰专政，下调停旨，而启元愈猖狂不可制。
mǔ sòng fū rén jù zhǎn shì xù, qì sān rì, yǐ dú jìn, qǐ yuán yǔn, shì nǎi jiě. sòng fū rén shū qǐng, sūn zhì wèi shèng jué fú, qǐ quán shǔ míng, qí zhǎng cì xí. huì jīn shàng dēng jí, lián zhī, zhé cì chì shí shòu.
母宋夫人惧斩世绪，泣三日，以毒进，启元陨，事乃解。宋夫人疏请，孙稚未胜爵服，乞权署名，俟长赐袭。会今上登极，怜之，辄赐敕实授。
jí jīn sì gōng mù tiān bō, shí jǐn suì yī zhōu zhī yě.
即今嗣公沐天波，时仅岁一周支也。
pǔ míng shèng zhě, ā mí zhōu tǔ kòu yě.
普名胜者，阿迷州土寇也。
zǔ zhě lù, fù zǐ wèi luàn sān xiāng wéi mó jiān. wàn lì sì shí èr nián gōng yuán nián, guǎng xī jùn shǒu xiāo yǐ yù, diào níng zhōu lù tǔ sī bīng hé jiǎo, yī gǔ pò zhī, lù fù zǐ jù jiù chuō, shǐ fù wéi mó zhōu, kāi sān xiāng xiàn.
祖者辂ｌù，父子为乱三乡、维摩间。万历四十二年（公元１６１４年），广西郡守萧以裕，调宁州禄土司兵合剿，一鼓破之，辂父子俱就戳，始复维摩州，开三乡县。
shí míng shèng zǒu ā mí, níng zhōu lù hóng yù chú zhī.
时名胜走阿迷，宁州禄洪欲除之。
lín ān shǒu liáng guì mèng jùn shēn wáng zhōng chéng fǔ mín, wèi níng zhōu qiáng, liú pǔ shù zhī dí, qū bì míng shèng. chū yóu tún ā mí jìng, hòu shí yú nián, bīng dùn qiáng, cán pò zhū tǔ sī, suì zhù zhōu chéng, jǐn duó zhōu shǒu quán. chóng zhēn sì nián gōng yuán nián, fǔ chén wáng kàng yōu zhī, guǒ zhān lì, tóng èr qí qián zhì zhōu, xī dé qí pàn zhuàng, shū qǐng jiǎo. shàng mìng chuān guì sì shěng hé jiǎo zhī.
临安守梁贵梦、郡绅王中丞抚民，畏宁州强，留普树之敌，曲庇名胜。初犹屯阿迷境，后十余年，兵顿强，残破诸土司，遂驻州城，尽夺州守权。崇祯四年（公元１６３１年），抚臣王伉忧之，裹毡笠，同二骑潜至州，悉得其叛状，疏请剿。上命川、贵四省合剿之。
shí píng lóng tǔ sī bīng xiān báo yàng tián, wèi suǒ jiān. sān yuè chū bā rì, wáng zhōng chéng qīn zhù lín ān, bù zhèng zhōu shì chāng tǒng shí sān cān jiāng, jiāng běn shěng bīng wàn qī qiān rén, bī shěn jiā fén. zéi mìng lí yà xuǎn è zhī, bù dé jìn, xiāng chí zhě èr yuè.
石屏龙土司兵先薄漾田，为所歼。三月初八日，王中丞亲驻临安，布政周世昌统十三参将，将本省兵万七千人，逼沈家坟。贼命黎亚选扼之，不得进，相持者二月。
wǔ yuè chū èr rì, yà xuǎn zì yíng zhōng qián wǎng wéi míng shèng shòu, zuì fǎn yíng. yī tóng zǐ xiè qí shì yú lóng. lóng yǔ wáng tǔ sī yè jié zhī, suì zhǎn lí jìn báo zhōu chéng, huán wéi sì yuè, zú bù xià. shí zhōu rén liào dà hēng rèn zhí fāng láng, zéi shì wèi ào yuán, qián shǐ shǐ rù jīng zòng fǎn jiàn, wèi pǔ shí bù pàn, wáng fǔ qǐ xìn jiǎo qiú gōng, bǎi xìng xī mí làn. yú shì bù láng shū lùn pǔ dì bù bǎi lǐ, bīng bù qiān rén, jí pàn kě chuán xí dìng, hé sāo dòng dà bīng wèi? ér wáng gōng yù xī gǔn yáng shù cháng shéng wǔ, gè shàng shū yán yí jiǎo. shì xià shū bù yì. xiān shì wáng fǔ shū míng shèng bāo cáng huò xīn yǐ jiǔ, qián yǒu sī yǎng jū mò fā jiān, zhì chéng nán tú màn cǎo, shàng yīn qiè zé qián fǔ àn.
五月初二日，亚选自营中潜往为名胜寿，醉返营。一童子泄其事于龙。龙与王土司夜劫之，遂斩黎；进薄州城，环围四月，卒不下。时州人廖大亨任职方郎，贼恃为奥援，潜使使入京纵反间，谓普实不叛，王抚起衅徼ｊｉǎｏ求功，百姓悉糜烂。于是部郎疏论普地不百里，兵不千人，即叛可传檄定，何骚动大兵为？而王宫谕锡衮、杨庶常绳武，各上疏言宜剿。事下枢部议。先是王抚疏名胜包藏祸心已久，前有司养疽莫发奸，致成难图蔓草，上因切责前抚、按。
ér qián fǔ mǐn hóng xué yǐ zhuó tí shēng zhǒng zǎi, jù wù néng zì jiě, jí yǐ fēi yǔ sǒng yǒng dà sī mǎ. dà sī mǎ yǐ xiān rù bù láng yán, suì wèi míng shèng dì bù dàng yī xiàn, fǔ àn bǐ zhōu, zhāng dà qí shì shì, yòu yán yǐn rì yuè, tú xū mí xiàn guān xiǎng. shū shàng, yán zhǐ dǎi kàng jí àn chén zhào shì lóng. shí yuè shí wǔ rì, fǔ àn jù lín ān jiù dǎi.
而前抚闵洪学已擢ｚｈｕó提升冢宰，惧勿能自解，即以飞语怂恿大司马。大司马已先入部郎言，遂谓名胜地不当一县，抚、按比周，张大其事势，又延引日月，徒虚糜县官饷。疏上，严旨逮伉及按臣赵世龙。十月十五日，抚、按俱临安就逮。
shí èr yuè shí bā, zhōu shì chāng zhōng chòng yī zhǒng huǒ qì sǐ, shí sān cān jiāng xī zhàn méi. wǔ nián zhēng yuè shuò, zéi xī bīng gōng lín ān, zhà jùn kuò wàn jīn kào zhī, shòu jīn, gōng yù jí. dài shí liù, chéng chuí pò, zéi hū tuì shī, yǐ hé tiān qú xí qí xué yě. tiān qú, jiāng yòu rén, jū míng shèng shí sān tóu mù zhī yī, jiàn míng shèng yǒu yì zhì, xīn bù ān, qī chén shì lì quàn guī zhōng cháo, tiān qú yīn qǐ xiáng, dāng dào yǐ sān xiāng chéng chù zhī, jīn suì dé qí jiě wéi lì. hòu pǔ lǚ yǐ bīng gōng sān xiāng, gè xiāng jù, wú suǒ shèng, nǎi tuì bīng, xiān xiū zǔ fù yuàn yú níng zhōu. fāng gōng níng shí, hóng yǐ fèng diào zhōng yuán, qí mǔ jí zhòng mù, rén kào wǔ jīn jīng qīng bù èr, gè shǒu yào hài, zéi bù dé rù. hòu hóng fǎn, wèi suǒ yǔ tài zhòng, zé zhī jīn, zhū zú mù xī jiě tǐ. zéi dié zhī, chéng zhī rù, hóng zǒu bì fǔ xiān hú gū shān, zhōu wèi cán pò. suì yú, hóng fù gù tǔ, yù yù sǐ. zéi cì gōng shí píng zhōu, jí shā tǔ sī děng shí sān zhǎng guān, xī fú shǔ zhī. zhì yù kè wéi mó zhōu nán lǔ bái chéng, jí dà jǔ. lǔ bái chéng zài guǎng nán xī nán qī rì chéng, lín ān dōng nán jiǔ rì chéng, yǔ jiāo zhǐ jiè, chéng tiān xiǎn, wèi bái yí suǒ jù.
十二月十八，周世昌中铳ｃｈòｎｇ一种火器死，十三参将悉战没。五年正月朔，贼悉兵攻临安，诈郡括万金犒之，受金，攻愈急。迨十六，城垂破，贼忽退师，以何天衢袭其穴也。天衢，江右人，居名胜十三头目之一，见名胜有异志，心不安，妻陈氏力劝归中朝，天衢因乞降，当道以三乡城处之，今遂得其解围力。后普屡以兵攻三乡，各相拒，无所胜，乃退兵，先修祖父怨于宁州。方攻宁时，洪已奉调中原，其母集众目，人犒五金、京青布二，各守要害，贼不得入。后洪返，谓所予太重，责之金，诸族目悉解体。贼谍知，乘之入，洪走避抚仙湖孤山，州为残破。岁余，洪复故土，郁郁死。贼次攻石屏州，及沙土司等十三长官，悉服属之。志欲克维摩州南鲁白城，即大举。鲁白城在广南西南七日程，临安东南九日程，与交趾界，城天险，为白彝所踞。
míng shèng cháng yuē:" jìn tú zhōng yuán, tuì shǒu lǔ bái, wú wú yōu yǐ." gōng zhī sān nián, bù néng kè. qī nián jiǔ yuè, hū bìng sǐ. zi fú yuǎn, fāng jiǔ suì. qī wàn shì, duō quán lüè, wēi xíng yuǎn jìn. dāng shì zhě gū yǐ fǔ liǎo jú, niàng huò zhì jīn, zì lín ān yǐ dōng guǎng xī yǐ nán, bù fù zhī yǒu míng guān yǐ! zhì jīn lín ān bù gǎn yī zì zhǐ chì, lǚ rén xún jí zhě, zhé yǎn kǒu xiāng jiè, fǔ zhōu wén yí, bù guò xū wén. yǔ guò ān zhuāng, jiàn wèi shuǐ xī cán pò zhě, gè gè yǒu tóng chóu zhì, bù xī wèi zhì mìng ér cǐ fāng rén rén mò chǐ wú yuàn yán, bù yì yī fù rén wēi lüè nǎi ěr!
名胜常曰：“进图中原，退守鲁白，吾无忧矣。”攻之三年，不能克。七年九月，忽病死。子福远，方九岁。妻万氏，多权略，威行远近。当事者姑以抚了局，酿祸至今，自临安以东、广西以南，不复知有明官矣！至今临安不敢一字指斥，旅人询及者，辄掩口相戒，府州文移，不过虚文。予过安庄，见为水西残破者，各各有同仇志，不惜为致命；而此方人人没齿无怨言，不意一妇人威略乃尔！
nán bāo shā tǔ sī, dǐ méng zì xiàn běi bāo mí lè zhōu, dǐ guǎng xī fǔ dōng bāo wéi mó zhōu, dǐ sān xiāng xiàn xī dǐ lín ān fǔ jiē qí héng yā zhī qū. dōng wéi sān xiāng hé tiān qú, xī wéi lóng péng lóng zài tián, yóu yǔ kàng dòu, yú jiē wén fēng shè fú shè yú wēi shì ér qū fú. yǒu sī wèi zhī lǒng luò, shì shēn shòu qí jī dí mǎ jiāng shéng, yì jí shòu qí kòng zhì zhě, shí bā jiǔ. wáng kàng yǐ qǐ xìn bèi dǎi, hòu rén gǒu qiě fǔ jú, jǔ dòng rú cǐ, cháo tíng kě wèi yǒu rén hū! fū kàng zhī zuì, zài wù yòng zhōu shì chāng, bù ān bīng jī, mí lián shù yuè, bīng jiǔ biàn shēng ěr. dāng shí zhǐ yí zé qí chí, liú cè qí hòu xiào. lín dí yì shuài qiě bù kě, jù jiù jūn zhōng dǎi zhī, yì tài shèn yǐ. jiē hū! cháo tíng yú dōng xī yòng bīng, shì shì rú cǐ, bù dú xī nán yí yě!
南包沙土司，抵蒙自县；北包弥勒州，抵广西府；东包维摩州，抵三乡县；西抵临安府；皆其横压之区。东唯三乡何天衢，西唯龙鹏龙在田，犹与抗斗，余皆闻风慑伏ｓｈè慑于威势而屈服。有司为之笼络，仕绅受其羁靮ｄí马缰绳，意即受其控制者，十八九。王伉以启衅被逮，后人苟且抚局，举动如此，朝廷可谓有人乎！夫伉之罪，在误用周世昌，不谙兵机，弥连数月，兵久变生耳。当时止宜责其迟，留策其后效。临敌易帅且不可，遽就军中逮之，亦太甚矣。嗟乎！朝廷于东西用兵，事事如此，不独西南彝也！
