èr shí rì chén qǐ, xiǎo yǔ fēi fēi. dài fū, ér fàn hòu zhì.
二十日晨起,小雨霏霏。待夫,而饭后至。
nǎi yǔ zhǐ, ér yún bù kāi. yú shì dōng xiàng zhuǎn rù shān xiá, bàn lǐ, xún nán yá zhī zuǐ zhuǎn ér běi, xún běi yá zhī gòng bàn lǐ, chū yī ài mén, xún xī shān zhī lù běi xíng èr lǐ, shān zhuàng ér chéng dòng. nǎi zhuǎn ér dōng yī lǐ, yòu dōng chū yī ài mén, jí xún běi shān zhī lù. yòu dōng yī lǐ shàng yī lǐng, gòng yī lǐ, yú ér xià, fù dōng xíng yī lǐ, suí xiǎo shuǐ zhuǎn ér běi.
乃雨止,而云不开。于是东向转入山峡,半里,循南崖之嘴转而北,循北崖之共半里,出一隘门,循西山之麓北行二里,山撞而B成峒。乃转而东一里,又东出一隘门,即循北山之麓。又东一里上一岭,共一里,逾而下,复东行一里,随小水转而北。
qí chù shān xiá zhǎng kāi dōng xī liǎng jiè, zhōng xíng píng chóu, shān jù shēn mù mì téng, bù biàn tǔ shí. gòng běi èr lǐ bàn, dù xiǎo shuǐ, bàng xī lù běi xíng. yòu èr lǐ, shāo dōng běi, jīng píng chóu bàn lǐ, yǐ fù běi rù xiá zhōng.
其处山峡长开东西两界,中行平畴,山俱深木密藤,不辨土石。共北二里半,渡小水,傍西麓北行。又二里,稍东北,经平畴半里,已复北入峡中。
qí zhōng shuǐ cǎo jù rù dī shī zhī dì, lù xún xī lù, qí qīn ér ài. èr lǐ, dù xiá ér dōng shàng dōng lǐng, yī lǐ jī qí diān, dōng xià yī lǐ, dǐ qí lù. qí lǐng jùn shén, xī zé xià tǔ ér shàng shí, dōng zé shàng tǔ ér xià shí, jiē jí qiào xuē, shì wèi zhèn yuǎn jí lún fēn jiè. yòu dōng xíng wù zhōng yī lǐ, fù shāo shàng ér xià, gòng yī lǐ, yú xiǎo shí jí. yòu dōng běi píng xíng bàn lǐ, nǎi zhí xià shí yá zhōng, bàn lǐ, yǐ wàng jiàn jí lún cūn jù yǐ.
其中水草沮洳júrù低湿之地,路循西麓,崎嵚而隘。二里,渡峡而东上东岭,一里跻其巅,东下一里,抵其麓。其岭峻甚,西则下土而上石,东则上土而下石,皆极峭削,是为镇远、佶伦分界。又东行坞中一里,复稍上而下,共一里,逾小石脊。又东北平行半里,乃直下石崖中,半里,已望见佶伦村聚矣。
jì xià, yòu dōng xíng píng chóu yī lǐ, yǒu xiǎo shuǐ zì xī nán shān jiā lái, yòu yī dà xī zì nán lái, èr shuǐ hé ér běi zhù, běi wàng tǔ shān kāi tuò. nǎi shè xī ér dōng. shì wèi jí lún jīn zuò jìn jié, zhǐ yú pù shě. shì mù, wēi yǔ xuán zhǐ. zhōu nǎi dà cūn luò, zhōu guān féng xìng. shì rì gòng xíng èr shí lǐ.
既下,又东行平畴一里,有小水自西南山夹来,又一大溪自南来,二水合而北注,北望土山开拓。乃涉溪而东。是为佶伦今作进结,止于铺舍。适暮,微雨旋止。州乃大村落,州官冯姓。是日共行二十里。
dōu kāng zài zhèn ān dōng nán, lóng yīng běi, hú rùn xià léi dōng, xiàng wǔ xī nán, nǎi liǎng jiāng lǎo lóng suǒ jīng, zài dōng jí wéi zhèn yuǎn jí lún. tǔ rén shí fù háng dào zhě zhuǎn mài jiāo yí, rú zhuàng zhě kě mài sān shí jīn, lǎo ruò zhě yì bù xià shí jīn. rú jí lún zhū tǔ zhōu gé yuǎn, zé zhǎn zhuǎn zì jìn zhōu dì mài ér qù gào dāng dào, réng zhǎn zhuǎn zhuī shú guī, yì shí bù dé èr sān. qí lì, měi lüè mài yī rén, jí zhuī tǎo qī rén, rán bù kě dé. tǔ zhōu zhēng shā, měi měi yǐ cǐ.
都康在镇安东南,龙英北,胡润、下雷东,向武西南,乃两江老龙所经,再东即为镇远、佶伦。土人时缚行道者转卖交彝,如壮者可卖三十金,老弱者亦不下十金。如佶伦诸土州隔远,则展转自近州递卖而去;告当道,仍展转追赎归,亦十不得二三。其例,每掠卖一人,即追讨七人,然不可得。土州争杀,每每以此。
jí lún zài xiàng wǔ dōng nán, dōu jié xī nán, tǔ shàng lín zài qí běi, jié ān zài qí nán. qí shuǐ zì xī nán lóng yīng shān xué zhōng liú chū, běi liú jīng jié ān, yòu běi zhì jí lún, rào zhōu zhái qián, fù dōng běi rù shān xué, chū tǔ shàng lín ér rù yòu jiāng. yí jí zhì suǒ chēng hóng yǎn jiāng, cóng jí lún dōng běi rù shí xué, chū xiàng wǔ jìng tǔ shàng lín, yǔ kū róng jù rù yòu jiāng zhě.
佶伦在向武东南,都结西南,土上林在其北,结安在其南。其水自西南龙英山穴中流出,北流经结安,又北至佶伦,绕州宅前,复东北入山穴,出土上林而入右江。疑即志所称泓渰yǎn江,从佶伦东北入石穴,出向武境、土上林,与枯榕俱入右江者。
èr shí yī rì nóng yún mì bù ér wú wù.
二十一日浓云密布而无雾。
hòu fū wèi zhì.
候夫未至。
fàn hòu sàn bù dōng fù, dé gǔ méi yī zhū, huā ruǐ míng mì, yōu xiāng xí rén. pái huái qí xià bù néng qù, zhé qí zhī èr, jiē qiú gàn zhū pā. nán wàng zhú yá jiān yī yán yá rán, pī jīng rù zhī, qí mén běi xiàng. yóu ài dòu rù, zhōng fēn èr qí, yī nán xiàng rù, yī dōng nán xià, jiē bù shèn shēn. hái pù shě, mì huǒ zhì méi zhī. wēi yǔ piāo yáng, niān cūn láo duì zhī, wàng qí wèi tiān yá suì mù yě.
饭后散步东阜,得古梅一株,花蕊明密,幽香袭人。徘徊其下不能去,折奇枝二,皆虬干珠葩。南望竹崖间一岩岈然,披荆入之,其门北向。由隘窦入,中分二岐,一南向入,一东南下,皆不甚深。还铺舍,觅火炙梅枝。微雨飘扬,拈村醪对之,忘其为天涯岁暮也。
jì wǔ yǔ zhǐ, rì sè xī wēi, fū shǐ zhì, fù shǎo yī míng, jiǔ zhī nǎi de xíng.
既午雨止,日色熹微,夫始至,复少一名,久之乃得行。
cóng dōng nán pán yá jiān xiǎo yán yī lǐ, lù xún wù ér nán, dù xiǎo xī, yǒu qí dōng xiàng rù tǔ shān. cóng wù nán xíng yòu yī lǐ, yǒu qí xī nán sù dà xī, jié ān yǎng lì dà dào, wèi cǐ zhōng rù jùn zhě. yòu zhèng nán xíng yī lǐ, zhé ér dōng rù tǔ shān zhī xiá.
从东南盘崖间小岩一里,路循坞而南,度小溪,有岐东向入土山。从坞南行又一里,有岐西南溯大溪,结安、养利大道,为此中入郡者。又正南行一里,折而东入土山之峡。
qí chù xī wèi zhèn yuǎn lái suǒ yú, shí fēng qiào jù rú lín dōng wèi tǔ shān, zì jí lún běi nán rào ér xī, yáo guǒ xī miàn shí fēng zhōng kāi dà wù, yì zì xī nán zhuǎn běi qù. cóng tǔ xiá zhōng dōng xíng yī lǐ, suì jī tǔ shān ér shàng. yòu yī lǐ, yú shān zhī diān, jí yī lǐng nán xíng.
〔其处西为镇远来所逾,石峰峭聚如林;东为土山,自佶伦北南绕而西,遥裹西面石峰;中开大坞,亦自西南转北去。〕从土峡中东行一里,遂跻土山而上。又一里,逾山之巅,即依岭南行。
yī lǐ, chū nán lǐng zhī diān, dōng wàng pán gǔ dōng fù yǒu shí shān yáo liè, zì dōng běi huán zhì xī nán yǐ. dōng xiàng xún lǐng bàn xíng, yòu yī lǐ, zhuǎn nán bàn lǐ, yòu dōng xià bàn lǐ, dǐ shān zhī lù. suì cóng wù dōng nán xíng èr lǐ, yuè yī nán lái xiǎo shuǐ, yòu běi yuè yī xī běi lái xiǎo shuǐ, dé yī cūn yǐ dōng shān xià, zhòng fū suì hōng rán qù. yú zhí yī rén zhí yòng shéng kǔn bǎng zhī, shǐ zhī qí dì wèi jiù zhōu, nǎi jí lún jiù zhì, ér jīn yǐ yí yú xī běi dà xī zhī shàng. liǎng chù zhǐ gé yī tǔ shān, xiāng qù shí lǐ, ér zhōu zhàn nǎi hù xiāng tuī wěi. cóng xīn zhōu zhì dōu jié, zhí dōng yú shān qù, jīn zé qū ér dōng nán, yù wěi zhī jiù zhōu yě. shǐ, dāng zhàn zhě bì qù, jiàn yú zhí qí fū, yī lǎo rén nǎi chū ér yán yuē:" pù sī xìng liào, jīn yǐ tā chū, yú dāng dài wéi cuī fū. dàn dōu jié xū yī rì chéng, bì míng rì nǎi kě." hòu yú shàng jià cān fàn, yú bù dé yǐ, cóng zhī. jiǎn xíng lǐ, shī èr jī, nǎi zhèn yuǎn suǒ sòng zhě.
一里,出南岭之巅,〔东望盘谷东复有石山遥列,自东北环峙西南矣。〕东向循岭半行,又一里,转南半里,又东下半里,抵山之麓。遂从坞东南行二里,越一南来小水,又北越一西北来小水,得一村倚东山下,众夫遂哄然去。余执一人絷zhí用绳捆绑之,始知其地为旧州,乃佶伦旧治,而今已移于西北大溪之上。两处止隔一土山,相去十里,而州、站乃互相推委。从新州至都结,直东逾山去,今则曲而东南,欲委之旧州也。始,当站者避去,见余絷其夫,一老人乃出而言曰:“铺司姓廖,今已他出,余当代为催夫。但都结须一日程,必明日乃可。”候余上架餐饭,余不得已,从之。检行李,失二鸡,乃镇远所送者。
réng zhí qián fū bù shì. jiǔ zhī, èr cūn rén zhào jī, shì fū qù.
仍絷前夫不释。久之,二村人召鸡,释夫去。
shì rì zhǐ xíng shí lǐ, suì zhǐ jiù zhōu jīn zuò lí zhōu.
是日止行十里,遂止旧州今作离州。
èr shí èr rì zǎo qǐ, tiān wú wù ér yún mì bù. fàn hòu, cūn rén yǐ èr jī zhì, bǐ qián chà xiǎo. jì ér fū zhì, nǎi xíng. yī lǐ, dōng běi fù dēng tǔ shān, sì lǐ, jù cóng tǔ shān jǐ shàng xíng. yǐ xià yī wù, shuǐ nǎi dōng běi xíng, suì xī běi fù shàng tǔ shān, yī lǐ yú jí. yòu dōng běi xíng lǐng shàng èr lǐ, zhuǎn ér xī běi èr lǐ, shǐ yǔ jí lún xī lái lù hé. nǎi xià shān, dé yī cūn yuē lù liào cūn jīn zuò lù lián, shù jiā zhī jù zài shān bàn. qí fū hōng rán qù, yú zhí yī rén zhí zhī, gài qí fū fù yù wěi zhī cūn rén yě. dù qí dì zhǐ qù jí lún dōng shí yú lǐ, yīn qí wěi jiù zhōu, jiù zhōu yù wěi cǐ cūn, gù zhǎn zhuǎn yū qū. shǐ cūn rén bù kěn chéng, suǒ zhí fū biàn hào hū zhī, qí táo zhě yì zǒu shān diān biàn hū cūn rén. jiǔ zhī, yī rén zhì, yāo yú dēng jià, yǐ jī shǔ xiǎng ér jù fū, yú nǎi shì suǒ zhí zhě. rì wǔ nǎi dé fū, suì dōng shàng. lǐng tóu yǒu qí, zhí běi zhě wèi guǒ huà dào, yú cóng dōng qí xún lǐng nán ér dōng xiàng xíng. bàn lǐ, suì dōng běi xià shān, yī lǐ ér jí shān wù, yǒu xiǎo shuǐ zì běi wù zhōng lái, zhé ér dōng qù. dù zhī fù běi shàng lǐng, yī lǐ yú lǐng běi, xún zhī dōng xiàng xíng. bàn lǐ, yǒu qí zhí dōng cóng lǐng pàn qù, jí dōu jié dà dào.
二十二日早起,天无雾而云密布。饭后,村人以二鸡至,比前差小。既而夫至,乃行。一里,东北复登土山,四里,俱从土山脊上行。已下一坞,水乃东北行,遂西北复上土山,一里逾脊。又东北行岭上二里,转而西北二里,始与佶伦西来路合。乃下山,得一村曰陆廖村今作陆连,数家之聚在山半。其夫哄然去,余执一人絷之,盖其夫复欲委之村人也。度其地止去佶伦东十余里,因其委旧州,旧州欲委此村,故展转迂曲。始村人不肯承,所絷夫遍号呼之,其逃者亦走山巅遍呼村人。久之,一人至,邀余登架,以鸡黍饷而聚夫,余乃释所絷者。日午乃得夫,遂东上。岭头有岐,直北者为果化道,余从东岐循岭南而东向行。半里,遂东北下山,一里而及山坞,有小水自北坞中来,折而东去。渡之复北上岭,一里逾岭北,循之东向行。半里,有岐直东从岭畔去,即都结大道。
yǐ jiù cūn gù, yú cóng dōng běi qí xià shān. fù yī lǐ dǐ shān wù, yǒu xiǎo shuǐ zì běi lái, zhé ér dōng nán qù. dù zhī, fù dōng běi yú yī xiǎo lǐng, gòng yī lǐ bàn, qián suǒ dù shuǐ chuān xī nán shān jiā lái, yòu yī xiǎo shuǐ cóng xī běi shān jiā xià, gòng huì ér dōng, lù suì yīn zhī. lǚ zuǒ yòu dù, fán sì dù, gòng dōng xíng sān lǐ, yòu yī xiǎo shuǐ cóng nán wù lái hé zhī běi qù. yòu dōng dù zhī, fù shàng lǐng, yī lǐ, yú lǐng dōng xià, qí shuǐ fù cóng běi ér nán. yòu dōng dù zhī, fù shàng shān, suí zhī dōng xíng yī lǐ bàn, shuǐ zhí dōng qù, lù zhé rù dōng běi xiá.
以就村故,余从东北岐下山。复一里抵山坞,有小水自北来,折而东南去。渡之,复东北逾一小岭,共一里半,前所渡水穿西南山夹来,又一小水从西北山夹下,共会而东,路遂因之。屡左右渡,凡四渡,共东行三里,又一小水从南坞来合之北去。又东渡之,复上岭,一里,逾岭东下,其水复从北而南。又东渡之,复上山,随之东行一里半,水直东去,路折入东北峡。
yī lǐ, de shù jiā zhī jù, yuē nà yìn cūn.
一里,得数家之聚,曰那印村。
fū fù wěi zhī, qí láng tóu tā chū, yǔ zhí yī fū zhí ér hòu zhī. shí fǔ xià wǔ, tiān fù míng jì, suǒ xíng gòng èr shí yú lǐ. wèn qù dōu jié shàng yī rì chéng, ér zhōng tú wú cūn kě xiē, xū míng rì zǎo xíng, jí láng tóu zài yì bù jí qù yǐ. yú wèi yàng yàng, dēng jià zuò ér dài zhī. jiǔ zhī láng tóu fǎn, yǐ bó mù yǐ. qí xiǎng yǐ jì wèi gōng.
夫复委之,其郎头他出,予执一夫絷而候之。时甫下午,天复明霁,所行共二十余里。问去都结尚一日程,而中途无村可歇,须明日早行,即郎头在亦不及去矣。余为怏怏,登架坐而待之。久之郎头返,已薄暮矣。其饷以鲫为供。
èr shí sān rì zǎo wù sì sāi, jì fàn ér rì yǐ dōng chū. cù fū zhì, réng yù cóng dōng běi wù xíng. yú xiān wèn dōu jié dào, dāng dōng yú lǐng, kuī qí yì, yǐ dōu jié dào yuǎn, fù jiāng wěi zhī yǒu cūn chù yě. gài qí dì xiān wǎng guǒ huà, zé yǒu cūn kě dài, ér dōng nán wǎng dōu jié, wú kě wěi zhī cūn, gù nà yìn fū bì bù kěn dōng nán. jiǔ zhī, yī rén lái quàn yú, cǐ dì dōng wǎng lóng cūn, míng dùn lóng, yì jí lún.
二十三日早雾四塞,既饭而日已东出。促夫至,仍欲从东北坞行。余先问都结道,当东逾岭,窥其意,以都结道远,复将委之有村处也。盖其地先往果化,则有村可代,而东南往都结,无可委之村,故那印夫必不肯东南。久之,一人来劝余,此地东往龙村,名囤龙,亦佶伦。
quē jí dōu jié shǔ, dàn shāo yū, duō yī fān huàn fū ěr. yú bù dé yǐ, cóng zhī. nǎi dōng běi rù wù zhōng, bàn lǐ, fù yǔ qián xī nán lái zhī shuǐ yù, suì xún zhī dōng xiàng xíng. èr lǐ, xià wù zhōng, hū wàng jiàn běi wù shí shān huí sǒng. yòu bàn lǐ, lù yòu dōng xíng zhī shuǐ, yòu yǔ yī dōng nán lái shuǐ huì ér běi qù. dōng xiàng shè zhī, fù shàng lǐng, dōng běi yī lǐ, yú lǐng shàng. yòu běi xíng lǐng jí bàn lǐ, wàng xī běi shí shān yǔ suǒ dēng tǔ shān fēn tiáo ér dōng, xià gé jué hè, yǒu tǔ jí yī zhī héng shǔ qí jiān, qián suǒ dù běi liú zhī shuǐ, jìng tòu jí ér rù qí wù xué zhōng, bù cóng shān jiàn xíng yǐ. lù jì yú lǐng, xún lǐng shàng dōng xíng sān lǐ, guò yī jí, yòu píng xíng yī lǐ, shǐ dōng nán xià. yī lǐ bàn, jí wù dǐ, hū jiàn xī shuǐ yī hóng shēn bì yíng jiàn, suí zhī dōng xià, jiàn wén chán chán shēng, xiǎng jí rù jí zhī shuǐ zhì cǐ ér chū yě. dōng xíng bàn lǐ, yòu yǒu xiǎo shuǐ zì dōng xiá ér chū, sù zhī xíng yī lǐ, xī sì hè zhuǎn, shǐ jiàn xī tián rú zhǎng.
(缺)即都结属,但稍迂,多一番换夫耳。余不得已,从之。乃东北入坞中,半里,复与前西南来之水遇,遂循之东向行。二里,下坞中,忽望见北坞石山回耸。又半里,路右东行之水,又与一东南来水会而北去。东向涉之,复上岭,东北一里,逾岭上。又北行岭脊半里,望西北石山与所登土山分条而东,下隔绝壑,有土脊一枝横属其间,前所渡北流之水,竟透脊而入其坞穴中,不从山涧行矣。路既逾岭,循岭上东行三里,过一脊,又平行一里,始东南下。一里半,及坞底,忽见溪水一泓深碧盈涧,随之东下,渐闻潺潺声,想即入脊之水至此而出也。东行半里,又有小水自东峡而出,溯之行一里,溪四壑转,始见溪田如掌。
fù suí zhī dōng nán xíng yī lǐ, shuǐ qióng xiá jǐn, suì dōng shàng yī lǐ, dēng lǐng. píng xíng lǐng běi bàn lǐ, yòu dōng nán tǎn xià zhě bàn lǐ, guò yī jí, yòu dōng běi yú lǐng bàn lǐ ér shàng, yú qí yīn, wàng dōng běi wù zhōng, kāi yáng chéng chéng. yòu dōng běi bàn lǐ, shǐ dōng xiàng xià shān, bàn lǐ, wǔ dǐ dùn lóng cūn jīn zuò lóng tún.
复随之东南行一里,水穷峡尽,遂东上一里,登岭。平行岭北半里,又东南坦下者半里,过一脊,又东北逾岭半里而上,逾其阴,望东北坞中,开洋成塍。又东北半里,始东向下山,半里,午抵囤龙村今作隆屯。
tǔ rén chéng dōng wǎng guǒ huà, bù kěn běi xiàng dōu jié, yì yǐ dōu jié wú cūn dài yě.
土人承东往果化,不肯北向都结,亦以都结无村代也。
fàn yú láng tóu jiā.
饭于郎头家。
xià wǔ fū zhì, láng tóu mǎ xìng zhě gào yú yuē:" cǐ dì yì shǔ jí lún, ruò wǎng wǎng sòng dōu jié, qí jìng yǐ yū, kǒng dōu jié cūn rén bù chéng, gù běn cūn bù gǎn wǎng wǎng guǒ huà zé qí cūn wèi shùn, bù gǎn wéi ěr." gài qí dì wǎng dōu jié, shàng yǒu yī cūn yuē nà cūn, réng xū cóng suǒ lái gāo lǐng zhī jí nán xiàng ér qù. yú bù dé yǐ, réng cóng zhī. jí shēng yú, shàng shǎo sān rén, biàn rù shān zhuī zhī. bǐ zhì, rì yǐ xī rù shān, yú yǒu jiè xīn, wén jí lún dōu jié tǔ rén bù liáng. jìng zhǐ bù xíng. shì wǔ, tǔ rén yǐ shǔ ròu gōng, huī què zhī, huī shǒu chì jué. yì yǐ xiǎo niǎo rú ān chún, nǎi xūn gàn zhě, chǎo yǐ gòng fàn. gè jiā suǒ gōng jiǔ, huò shāo jiǔ huò bái jiāng, jiē kě shí. yòu yǒu huáng jiǔ, sè zhuó wèi tián, xū zhōng yǒu gū zhě, gè cūn hǎn yǒu. shì rì shàng wǔ xíng èr shí lǐ ér yǐ.
下午夫至,郎头马姓者告余曰:“此地亦属佶伦,若往往送都结,其径已迂,恐都结村人不承,故本村不敢往;往果化则其村为顺,不敢违耳。”盖其地往都结,尚有一村曰捺村,仍须从所来高岭之脊南向而去。余不得已,仍从之。及升舆,尚少三人,遍入山追之。比至,日已西入山,余有戒心,闻佶伦、都结土人不良。竞止不行。是午,土人以鼠肉供,麾却之huī,挥手斥绝。易以小鸟如鹌鹑,乃薰干者,炒以供饭。各家所供酒,或烧酒或白浆,皆可食。又有黄酒,色浊味甜,墟中有沽者,各村罕有。是日上午行二十里而已。
èr shí sì rì zǎo qǐ, jì sè rú xǐ jí fàn, fǎn yǒu wù méng sì shān rì chū ér jìng rú gù. jí qǐ xíng, tǔ rén fù yù zǒu guǒ huà, bù kěn zǒu dōu jié, jí yū wǎng qí cūn, yì bù kěn sòng. gài yǔ dōu jié yǒu chóu shā, kǒng qí zhí zhī yě. yú qiáng zhī bù néng, suì fù sòng xiàng nà yìn.
二十四日早起,霁色如洗;及饭,反有雾蒙四山;日出而净如故。及起行,土人复欲走果化,不肯走都结,即迂往其村,亦不肯送。盖与都结有仇杀,恐其执之也。余强之不能,遂复送向那印。
gài qí zhèng dào zài jiù zhōu, cǐ jiē yū qū zhī chéng yě.
盖其正道在旧州,此皆迂曲之程也。
suì xī nán xíng tián lǒng jiān, bàn lǐ, chuān shí xì dēng tǔ shān xī xiàng píng shàng, bàn lǐ jí qí diān.
遂西南行田陇间,半里,穿石隙登土山西向平上,半里及其巅。
yòu bàn lǐ, yuè lǐng ér nán, shāo xià dù yī jí. yòu píng shàng bàn lǐ, fù yú diān xī xià.
又半里,越岭而南,稍下度一脊。又平上半里,复逾巅西下。
yī lǐ, jí wù zhōng, suì xún shuǐ hén xī běi xíng.
一里,及坞中,遂循水痕西北行。
yī lǐ, yǒu xiǎo shuǐ zì běi wù lái, yǔ dōng lái xiǎo shuǐ hé ér xī qù. yòu suí zhī xī yī lǐ, fù yǒu xiǎo shuǐ zì běi wù lái, yǔ dōng lái zhī shuǐ hé ér nán qù. lù xī shàng shān, zhí shàng zhě yī lǐ bàn, píng xíng lǐng shàng zhě èr lǐ, yòu xī xiàng xià zhě yī lǐ bàn, xià jí wù dǐ. hū yǒu shuǐ zì nán xiá lái, hán bì shēn chén, xī xiàng qù, guò wù bàn lǐ, cóng běi shān xī shàng yī lǐ, dēng lǐng shàng yòu yī lǐ, shāo xià, guò yī jí fù shàng, shǐ yī lǐng běi, xuán yī lǐng nán, jù xī xiàng píng xíng lǐng shàng, nán wàng gāo lǐng, jí jiù zhōu zǒu dōu jié zhě. gòng sān lǐ shǐ xī nán xià, yī lǐ bàn ér jí qí wù, zé qián suǒ guò nán xiá zhī shuǐ, yǔ nà yìn zhī shuǐ dōng xī qí qù, ér běi rù shí shān zhī xué. jié liú ér xī, sù dōng lái zhī shuǐ sān lǐ, fàn yú nà yìn. hòu fū zhì xià wǔ, bù kěn yóu xiǎo jìng xiàng dōu jié, réng fǎn jí lún. chū yóu cūn zuǒ xī běi shàng shān, zhuǎn xī nán gòng yī lǐ, dēng lǐng shàng xíng. xī nán wǔ lǐ, shāo xià, dù yī jí fù shàng, xī nán xíng lǐng shàng liù lǐ, zhuǎn chū nán ào.
一里,有小水自北坞来,与东来小水合而西去。又随之西一里,复有小水自北坞来,与东来之水合而南去。路西上山,直上者一里半,平行岭上者二里,又西向下者一里半,下及坞底。忽有水自南峡来,涵碧深沉,西向去,过坞半里,从北山西上一里,登岭上又一里,稍下,过一脊复上,始依岭北,旋依岭南,俱西向平行岭上,南望高岭,即旧州走都结者。共三里始西南下,一里半而及其坞,则前所过南峡之水,与那印之水东西齐去,而北入石山之穴。截流而西,溯东来之水三里,饭于那印。候夫至下午,不肯由小径向都结,仍返佶伦。初由村左西北上山,转西南共一里,登岭上行。西南五里,稍下,度一脊复上,西南行岭上六里,转出南坳。
yòu xī nán xíng liù lǐ, shāo dōng zhuǎn, réng xiàng xī nán, shǐ dōng jiàn jiù zhōu zài dōng nán shān gǔ, jí lún jiān shān zài xī nán shān gǔ. yòu xī èr lǐ, shǐ xià, nán dù wù chéng, shǐ jiàn chéng shuǐ chū běi yǐ. yòu nán yú shān bàn lǐ, yòu dù chéng yú xiǎo shān yī lǐ, dé yī cūn pō dà, rì yǐ mù. cóng qí nán dù yī zhī liú, fù yǔ nán lái dà xī yù. nán yuè yī lǒng, sù dà xī xī nán xíng chéng jiān, yòu yī lǐ bàn zhì jí lún zhōu. zhōu zhái wú wéi qiáng, zhōu guān féng xìng shàng yòu. yòu nán dù dà xī, sù yú quán zhōu zhě jiā zàn dài zhōu guān xíng shǐ qǔ quán de rén. shì rì yuē xíng sì shí yú lǐ, jiē yū lù yě.
又西南行六里,稍东转,仍向西南,始东见旧州在东南山谷,佶伦尖山在西南山谷。又西二里,始下,南渡坞塍,始见塍水出北矣。又南逾山半里,又渡塍逾小山一里,得一村颇大,日已暮。从其南渡一支流,复与南来大溪遇。南越一垅,溯大溪西南行塍间,又一里半至佶伦州。州宅无围墙,州官冯姓尚幼。又南渡大溪,宿于权州者家暂代州官行使取权的人。是日约行四十余里,皆迂路也。
èr shí wǔ rì líng chén, quán zhōu zhě fù sòng èr lǐ, zhì běi cūn, zuò ér cù fū zhě jìng rì, xià wǔ shǐ xíng. jí cóng cūn dōng nán shàng shān yī lǐ, shǐ dōng běi yú lǐng, xuán zhuǎn dōng nán, rào zhōu hòu shān jǐ xíng. liù lǐ, shǎo tíng jí, fù shàng xíng lǐng pàn zhě sān lǐ, yòu shāo xià. qí chù shēn máo mò dǐng, yú rén yòu wàng zhǐ qián shān jìng zhōng duō zéi zhèn, yú bèi yáo wàng bú jiàn yě. yòu qián xià yī lǐ, dù jí, shǐ yǔ qián wǎng lù liào shí suǒ dēng shān jìng yù, suì dōng kàn shān gǔ, dé jiù zhōu cūn luò.
二十五日凌晨,权州者复送二里,至北村,坐而促夫者竟日,下午始行。即从村东南上山一里,始东北逾岭,旋转东南,绕州后山脊行。六里,少庭脊,复上行岭畔者三里,又稍下。其处深茅没顶,舆人又妄指前山径中多贼阵,余辈遥望不见也。又前下一里,渡脊,始与前往陆廖时所登山径遇,遂东瞰山谷,得旧州村落。
yòu dōng nán xià zhě bàn lǐ, shí jí lù, yú fū suì hōng rán dùn qù. shí rì yǐ bó mù, xíng lǐ jù qì cǎo mǎng zhōng. yú jí qū jiù zhōu, yòu bàn lǐ xià shān, yòu xíng tián chéng jiān yī lǐ, dǐ qián fā zhàn lǎo rén jiā, jǐ hūn hēi, gè jiā nán zǐ jù dùn rù shān gǔ, lǎo rén fù wò àn chù zuò shēn yín shēng. yú kǒng xíng lǐ wéi rén suǒ jué, biàn hū rén bù dé. jiǔ zhī, sōu dé liǎng fù zhí zhī chū, yù yǐ wú kǒng, wèi mì lǎo rén fù zǐ guī, lìng qǔ xíng lǐ. jì ér gù pū xiān xié èr náng zhì, ér yú dān yóu qì àn zhōng. jǐ ér qián shě yǒu yī kè hù kè jū gāi dì de rén jiā lái xún, yù lìng wǎng qǔ, qí rén fù dùn qù. yú zhuī zhī zhí yú qián shě jià shàng, qiáng zhī xià, tóng gù pū wǎng qǔ. jiǔ zhī, qián suǒ qiǎn fù guī, yún:" lǎo rén xuán zhì yǐ." yú lìng qí sù chuī, ér lǎo rén yóu bù zhì. gài bù gǎn jí lái jiàn yú, yì suí gù xíng hòu, wǎng fù xíng lǐ yě. bàn shǎng, nǎi dé jù lái.
又东南下者半里,时及麓,舆夫遂哄然遁去。时日已薄暮,行李俱弃草莽中。余急趋旧州,又半里下山,又行田塍间一里,抵前发站老人家,己昏黑,各家男子俱遁入山谷,老人妇卧暗处作呻吟声。余恐行李为人所攫,遍呼人不得。久之,搜得两妇执之出,谕以无恐,为觅老人父子归,令取行李。既而顾仆先携二囊至,而舆担犹弃暗中。己而前舍有一客户客居该地的人家来询,谕令往取,其人复遁去。余追之执于前舍架上,强之下,同顾仆往取。久之,前所遣妇归,云:“老人旋至矣。”余令其速炊,而老人犹不至。盖不敢即来见余,亦随顾行后,往负行李也。半晌,乃得俱来。
lǎo rén jù yú biān qí zi ruò sūn, yú yù yǐ bù zé yì.
老人惧余鞭其子若孙,余谕以不责意。
yǐ wǎn cān, qí zi bǒ lì, yǔ chì lìng sù mì fū, suì wò.
已晚餐,其子跛立,予叱令速觅夫,遂卧。
èr shí liù rì líng chén fàn. jiǔ zhī, shǐ yǒu fū liǎng rén mǎ yī pǐ. yú chì lìng wǎng qí gè fū. jì jiǔ, fù bù zhì. qián kè hù lái gào yú:" cǐ lù cháng, xū jìng rì. zǎo xíng, zī yǐ bù jí. míng chén zǎo fā, jīn qiě shì shè miǎn bǒ zhě, zé lìng qí jǔ fū kě yě." yú bù dé yǐ, cóng zhī. shì rì, zǎo yǒu mì yún, wǔ duō rì yǐng.
二十六日凌晨饭。久之,始有夫两人、马一匹。余叱令往齐各夫。既久,复不至。前客户来告余:“此路长,须竟日。早行,兹已不及。明晨早发,今且贳shì赦免跛者,责令其举夫可也。”余不得已,从之。是日,早有密云,午多日影。
jí fàn, suì dōng xiàng suí xī rù shí shān xiá, yī lǐ, liǎng shí shān duì shù, shuǐ yǔ lù jù cóng qí zhōng. dōng rù yòu bàn lǐ, lù fēn liǎng qí, yī dōng běi yú ào, yī xī nán rù xiá.
即饭,遂东向随溪入石山峡,一里,两石山对束,水与路俱从其中。东入又半里,路分两岐,一东北逾坳,一西南入峡。
shuǐ suí xī nán zhuǎn, hōng rán xià zhuì, rán shēn máo mì yì, dì wén qí shēng ěr. yǐ xī nán yú ào, zé duì dōng xī shān zhī hòu jí yě, xī yǐ cóng zhōng lù zhuì xué, bù fù jiàn qí xíng yǐ. nǎi zhuǎn zhì fēn qí chù, pī máo mì xī, yù guān suǒ zhuì chù, ér xī shēn máo cóng, céng zhuǎn bù néng dé. yòu chū zhì liǎng fēng duì shù chù, dù shuǐ zhì xī fēng, yòu sù zhī nán, máo cóng lù hán, xuán fù rú xī zhī běi yě. nǎi fù cóng lái chù dù jiù lù, wàng jiàn dōng fēng yá xià xíng dòng nán xiàng, yǐ dé xiǎo lù zài mǎng zhōng, jí pī zhī. qí dòng mén nán xiàng, yǒu shí zhōng xuán, nèi bù shèn kuò, yǒu xué fēn liǎng qí, shuǐ rù zé hēi ér ài yǐ. chū dòng, jiàn qí dōng fù yǒu yī dòng pō kuān suì, qí mén xī nán xiàng, qián yǒu yuán shí jiè wèi èr mén, yòu mén wèi dà. qí nèi cóng yòu rù, shēn shí yú zhàng, gāo yuē sān zhàng, kuò rú zhī, hòu bì běi zhuǎn jiàn ài ér hēi, rán zhōng jiào qióng rán shén yuǎn, wú jù bù néng cóng yě. qí wài cóng zuǒ nán kuò, fù fēn liǎng qí, yī dōng běi, yī dōng nán, suǒ rù jiē bù shēn, ér míng shuǎng tī tòu, yǒu shàng xià páng chuān zhě. kuàng qí liǎng mén zhī nèi, xià jù shén píng, shàng zé qīng shí qióng fù, pán xuán jìng chǐ, yuán dàng mì bù wú yú dì. yòu yǒu huáng shí dǎo chuí qí jiān, wǔ jiāo xuán è, wén sè jù yì, yǒu shí kě jī, jiē zhōng shāng lǚ dōu néng fā chū yōu měi hé xié de shēng yīn, cǐ zhōng yī qí jìng yě. chū dòng, réng yī lǐ, fǎn zhàn jià. rì sè shén nuǎn, bù shèng zhòng yī, yè bù shèng fù xù. shì rì shǒu chuāng dà fā, gài qián jí lún liǎng cì jù cān, jù zá mǔ zhū ròu yú zhōng yě.
水随西南转,轰然下坠,然深茅密翳,第闻其声耳。已西南逾坳,则对东西山之后脊也,溪已从中麓坠穴,不复见其形矣。乃转至分岐处,披茅觅溪,欲观所坠处,而溪深茅丛,层转不能得。又出至两峰对束处,渡水陟西峰,又溯之南,茅丛路寒,旋复如溪之北也。乃复从来处度旧路,望见东峰崖下行洞南向,已得小路在莽中,亟披之。其洞门南向,有石中悬,内不甚扩,有穴分两岐,水入则黑而隘矣。出洞,见其东复有一洞颇宽邃,其门西南向,前有圆石界为二门,右门为大。其内从右入,深十余丈,高约三丈,阔如之,后壁北转渐隘而黑,然中觉穹然甚远,无炬不能从也。其外从左南扩,复分两岐,一东北,一东南,所入皆不深,而明爽剔透,有上下旁穿者。况其两门之内,下俱甚平,上则青石穹覆,盘旋竟尺,圆宕密布无余地。又有黄石倒垂其间,舞蛟悬萼,纹色俱异,有石可击,皆中商吕都能发出优美和谐的声音,此中一奇境也。出洞,仍一里,返站架。日色甚暖,不胜重衣,夜不胜覆絮。是日手疮大发,盖前佶伦两次具餐,俱杂母猪肉于中也。
èr shí qī rì zǎo qǐ wù shén. jì sàn, fū qí zhì nǎi xíng. réng cóng dōng běi yī lǐ, shàng tǔ shān, yǔ qián wǎng lù liào dào xiāng qù bù yuǎn. yī lǐ dēng lǐng, wù shōu ér yún bù kāi, jiān yǒu rì sè. cóng lǐng shàng běi zhuǎn yī lǐ, réng dōng běi èr lǐ, yòu xià yī lǐ, dù yī shuǐ, fù dōng běi shàng èr lǐ, lǐng pàn suì duō cóng mù. cóng mù zhōng xíng lǐng shàng zhě sān lǐ, cóng lín mù shǎo duàn chù, xià kàn zuǒ yòu xuán gǔ zhōng, mù mì shù cóng, fēi niǎo bù néng rù yě.
二十七日早起雾甚。既散,夫骑至乃行。仍从东北一里,上土山,与前往陆廖道相去不远。一里登岭,雾收而云不开,间有日色。从岭上北转一里,仍东北二里,又下一里,度一水,复东北上二里,岭畔遂多丛木。丛木中行岭上者三里,从林木少断处,下瞰左右旋谷中,木密树丛,飞鸟不能入也。
yòu bàn lǐ nǎi xià, shén jùn.
又半里乃下,甚峻。
yī lǐ bàn nǎi jí wù dǐ, zé mù shān jì jǐn, yī wàng huáng máo mí shān gǔ jiān yǐ. cóng wù zhōng pī máo xíng, shǐ yǒu xiǎo shuǐ dōng liú xiá gǔ. suí zhī shè shuǐ ér dōng, cóng nán lù xíng, fù dù shuǐ cóng běi lù shàng, yòu dōng xià wù dù shuǐ, fù dōng shàng lǐng, yī lǐ dēng qí diān.
一里半乃及坞底,则木山既尽,一望黄茅弥山谷间矣。从坞中披茅行,始有小水东流峡谷。随之涉水而东,从南麓行,复渡水从北麓上,又东下坞渡水,复东上岭,一里登其巅。
xíng qí shàng zhě sān lǐ, yòu zhí xià wù zhōng zhě yī lǐ, zé qián shuǐ fù zì nán běi zhù xiàng xiá zhōng qù.
行其上者三里,又直下坞中者一里,则前水复自南北注向峡中去。
yòu dōng yú yī xiǎo lǐng, yǒu shuǐ zì dōng wù lái, zì nán xiàng běi rào, yǔ xī lái shuǐ hé. jì shè dōng lái shuǐ, fù dōng shàng shān dēng qí diān, pán xuán sān lǐ, chū lǐng. èr lǐ, dé yī píng jí, nǎi lù zhī zhōng, jī fàn zhě jù jiù cǐ cān yān. jì fàn, fù dōng cóng lǐng běi xíng, yǐ jiàn rù cóng mù. chū shān nán, yòu dù yī jí, yú shì nán wàng jiē shí fēng pái liè, ér dōng nán yī fēng dú jùn chū zhū fēng zhī shàng běi wàng zé tǔ shān céng dié, cóng mù mì yì. guò jí shāo xià ér běi, zhuǎn ér dōng shàng, zhí zào qián suǒ wàng dōng nán jùn shí fēng zhī běi, shǐ dōng nán xià.
又东逾一小岭,有水自东坞来,自南向北绕,与西来水合。既涉东来水,复东上山登其巅,盘旋三里,出岭。二里,得一平脊,乃路之中,赍饭者俱就此餐焉。既饭,复东从岭北行,已渐入丛木。出山南,又度一脊,于是南望皆石峰排列,而东南一峰独峻出诸峰之上;北望则土山层叠,丛木密翳。过脊稍下而北,转而东上,直造〔前〕所望〔东南峻〕石峰之北,始东南下。
yī lǐ bàn ér jí wù dǐ, yǒu xì liú zài cǎo zhōng xíng, lù suí zhī. bàn lǐ rù xiá, liǎng yá bì lì, cóng mù mì fù, shuǐ chuān xiá dǐ, lù xíng qí jiān. bàn lǐ, xiá liú nán huì chéng bēi, zhí shù jùn fēng zhī zú.
一里半而及坞底,有细流在草中行,路随之。半里入峡,两崖壁立,丛木密覆,水穿峡底,路行其间。半里,峡流南汇成陂,直漱峻峰之足。
fù sù liú rù, xíng shuǐ zhōng zhě yī lǐ, dōng nán chū xiá, suì fù yǎng jiàn tiān guāng, xià dǔ tián chéng, yú shì shān fēn liǎng jiè, zhōng yǒu píng wù, ruò bié yì tiān dì yě. dōng xíng wù zhōng, wù jǐn fù pān shí ài dēng gěng, gěng shí jùn sǒng rú láng yá hǔ chǐ, qián cǐ wú qí chán qiào zhě yě. yú lǐng cóng wù zhōng xíng èr lǐ, xún lǐng píng shàng yī lǐ, píng xià yī lǐ, píng xíng wù yī lǐ, chuān píng xiá yī lǐ, chuān xiá yòu xíng wù zhōng yī lǐ, yú lǐng shàng xià yòu yī lǐ, shǐ dé zhǎng xiá. xíng sì lǐ, yòu dōng xíng wù yǔ xī tóng. sān lǐ, yú běi shān zhī zuǐ, nán shān zhī lù shǐ yǒu máo sān sì jià, yú shì shān wù jiàn kāi.
复溯流入,行水中者一里,东南出峡,遂复仰见天光,下睹田塍,于是山分两界,中有平坞,若别一天地也。东行坞中,坞尽复攀石隘登峺,峺石峻耸如狼牙虎齿,前此无其巉峭者也。逾岭从坞中行二里,循岭平上一里,平下一里,平行坞一里,穿平峡一里,穿峡又行坞中一里,逾岭上下又一里,始得长峡。行四里,又东行坞与西同。三里,逾北山之嘴,南山之麓始有茅三四架,于是山坞渐开。
nán shān zhī dōng yǒu jiān fēng fù qǐ, shǐ wàng zhī ér qū, guò qí dōng, zé dōu jié zhōu zhì yǐ. zhōu shì yǔ jù luò jù yǐ nán shān xiàng běi, yǒu xiǎo shuǐ jīng qí qián dōng zhù, zhái wú yuán qiáng, xiè yì kuì pǐ. pù sī níng shén, jìng bù chéng yìng, wú fū wú gōng, gài wǎn rán yī yè láng yǐ.
南山之东有尖峰复起,始望之而趋,过其东,则都结州治矣。州室与聚落俱倚南山向北,有小水经其前东注,宅无垣墙,廨亦聩圮。铺司狞甚,竟不承应,无夫无供,盖宛然一夜郎矣。
zhōu guān nóng xìng.
州官农姓。
shì rì wèi yú shēng chén, nǎi suǒ yù jiù zhōu fū jì è liè, ér wǎn dǐ pù sī fù rán, hé chù chù jiē qióng yě.
是日为余生辰,乃所遇旧州夫既恶劣,而晚抵铺司复然,何触处皆穷也。
èr shí bā rì zǎo qǐ, hán shèn ér jì. pù sī bù wéi chuán cān, shàng wǔ shǐ dé lì fàn cāo mǐ fàn èr yú, wú shū kě xià. yǐ yī cì lìng tóu, yì bù kěn qù. wǔ hòu, hū yǐ mǎ pái zhì hái yún:" jì wèi xiàng gōng, qǐng yǐ wén zì shì." yú jù wú wén, yǐ yī shī bì zhī, nǎi chí cì qù. jiǔ zhī, yǐ fù cì lái, zhōng shū rén tí yuē:" yǒu dé zhě bì yǒu yán, yǒu yán zhě yì bì yǒu dé." wú liáo shén. yǐ kuāng mó mò, jí yú qí cì hòu màn shū yī wén jiè zhī.
二十八日早起,寒甚而霁。铺司不为传餐,上午始得粝饭lì糙米饭二盂,无蔬可下。以一刺令投,亦不肯去。午后,忽以马牌掷还云:“既为相公,请以文字示。”余拒无文,以一诗畀之,乃持刺去。久之,以复刺来,中书人题曰:“有德者必有言,有言者亦(必有德)。”无聊甚。倚筐磨墨,即于其刺后漫书一文界之。
jì qù, bó mù shǐ yǐ cì ráo, lìng wài zēng tiān jī jiǔ mǐ ròu, fù shū yī tí yuē:" zǐ lù gǒng ér lì, zhǐ zǐ lù sù." yú fù suǒ dēng shū cì wěi bì zhī, suì fàn ér wò. guǎn rén shì wǎn gōng niú ròu wèi è. jì wò, fù yǒu rén zhì, dìng míng kǒu lián qí xíng jiāo, bìng jīn guǎn rén zǎo jù cān yān.
既去,薄暮始以刺饶ráo,另外增添鸡酒米肉,复书一题曰:“子路拱而立,止子路宿。”余复索灯书刺尾畀之,遂饭而卧。馆人是晚供牛肉为咹. 既卧,复有人至,订明口联骑行郊,并今馆人早具餐焉。
èr shí jiǔ rì zǎo hán, rì chū lì shén. chén qǐ, cān fǔ bì, èr qí zhì yǐ.
二十九日早寒,日出丽甚。晨起,餐甫毕,二骑至矣。
yī hòu yú, yī hòu tài píng fǔ gòng shēng hé dòng xuán. tóng háng zhě nǎi qí ér dōng, yòu yǒu sān qí zì nán lái, qí dāng xiān zhě, jí zhōu zhǔ nóng xìng yě. gè yú mǎ shàng gǒng shǒu yī ér dōng xíng. sān lǐ, dù yī xī, yòu dōng èr lǐ, suí xī rù shān xiá, yòu dōng wǔ lǐ, dōng běi yú yī lǐng. qí lǐng pō jùn, nóng jūn yuē:" kě qí ér dù, bù bì xià." qí qí téng yuè jùn shí jiān, yǒu yóu lóng zhī shì. gòng yú lǐng èr lǐ, shān dòng pō kāi, yǒu cūn míng nà lìn, shù shí jiā zài qí zhōng yāng, jiē fēn máo gè jià, bù xiāng lián shǔ.
一候余,一候太平府贡生何洞玄。同行者乃骑而东,又有三骑自南来,其当先者,即州主农姓也。各于马上拱手揖而东行。三里,渡一溪,又东二里,随溪入山峡,又东五里,东北逾一岭。其岭颇峻,农君曰:“可骑而度,不必下。”其骑腾跃峻石间,有游龙之势。共逾岭二里,山峒颇开,有村名那吝,数十家在其中央,皆分茅各架,不相连属。
guò ér dōng, yòu èr lǐ, fù dōng yú yī lǐng. qí jùn mí shén, gòng èr lǐ, yuè zhī. yòu dōng yī lǐ, xíng píng wù jiān, yǒu shuǐ yī hóng, yì zì xī ér dōng zhě, zhì shì shāo běi zhé, ér nán huì jiàn èr zhàng yú, nǎi jìn yǐ wéi yú táng, qí chù míng xiāng cūn. bǐ zhì, yǐ jià máo yú qí shàng, xí dì lín. zhū dòng dīng gè jǔ zēng xī liú, ér yú de shù tóu, dà zhǐ chǐ wǔ, ér zhǐ yǒu jǐn lǐ, yǒu lǜ guì, zhé qū niú shù shí róu jiàn qí zhōng.
过而东,又二里,复东逾一岭。其峻弥甚,共二里,越之。又东一里,行平坞间,有水一泓,亦自西而东者,至是稍北折,而南汇涧二丈余,乃禁以为鱼塘,其处名相村。比至,已架茅于其上,席地临。诸峒丁各举缯西流,而渔得数头,大止尺五,而止有锦鲤,有绿鳜,辄驱牛数十蹂践其中。
yǐ fù zā huán rào ér zēng tōng" zēng" yān, fù de shù tóu, qí yú jiē xì rú zhǐ zhě. nǎi qǔ jù yú xì qiè wèi kuài, zhì dà wǎn zhōng, yǐ cōng jí jiāng sī yǔ yán cù bàn ér shí zhī, yǐ wéi zhì wèi. yú bù néng cóng, dì dàn ròu yǐn jiǔ ér yǐ.
已复匝zā环绕而缯zēng通“罾”焉,复得数头,其余皆细如指者。乃取巨鱼细切为脍,置大碗中,以葱及姜丝与盐醋拌而食之,以为至味。余不能从,第啖肉饮酒而已。
jì fàn, rì yǐ xī, nǎi wǔ lǐ hái zhì nà lìn cūn.
既饭,日已西,乃五里还至那吝村。
dēng yī máo jià, qí jiā zǎi zhū gē jī xiàn shén ér hòu shí, qiè yú kuài fù rú qián.
登一茅架,其家宰猪割鸡献神而后食,切鱼脍复如前。
bó mù, shí yú lǐ dǐ zhōu, bié nóng mǎ shàng, hái sù yú pù.
薄暮,十余里抵州,别农马上,还宿于铺。
sān shí rì rì lì ér hán shǎo shā. zuò qí yóu shī èr shǒu bì nóng. shí yǒu nán níng shēng zhū xìng zhě lái, xiù wén yī piān, jí zuó tí yě. gài zuó cóng xiāng cūn yù cǐ shēng lái yè, wǎn dǐ zhōu guān yǐ zuó tí mìng zuò yě. guān qí wén háo wú lún cì, ér hé shēng màn yǐ wéi jiā. jí rù nóng, guǒ néng biàn zhī, jí lìng rén hòu yú yuē:" shì nán níng shēng wén, bù chéng wén lǐ, yǐ zūn zuò shì zhī, dāng hài ér zǒu ěr." nǎi bù jú shǒu tán. dǐ mù, shèng zhuàn, qiě yǐ qí zú guó hú jié zhòng shāng, jiē fā gào shì qiú yú wèi zuò yī shēn wén, bái zhū dāng dào, gù liú zài chí yī rì yān.
三十日日丽而寒少杀。作《骑游诗》二首畀农。时有南宁生诸姓者来,袖文一篇,即昨题也。盖昨从相村遇此生来谒,晚抵州官以昨题命作也。观其文毫无伦次,而何生漫以为佳。及入农,果能辨之,亟令人候余曰:“适南宁生文,不成文理,以尊作示之,当骇而走耳。”乃布局手谈。抵暮,盛馔,且以其族国瑚讦jiě中伤,揭发告事求余为作一申文,白诸当道,固留再迟一日焉。
shí èr yuè chū yī rì zài dōu jié pù shě. zǎo qǐ yīn yún sì bù, yù xíng, fù wèi zhōu guān nóng guó qí qiǎng liú, zuò yuàn dào shēn wén gǎo. gài guó qí shí wéi táng xiōng guó hú yǐ chéng xí shì xiāng sòng yě. dǐ mù, yīn yún bù kāi. jì wǎn cān, nóng shǐ yǐ chéng yí lái kuì.
十二月初一日在都结铺舍。早起阴云四布,欲行,复为州官农国琦强留,作院道申文稿。盖国琦时为堂兄国瑚以承袭事相讼也。抵暮,阴云不开。既晚餐,农始以程仪来馈。