xié jí lǚ yě, xì yě. gǔ jīn zhù yuē:" yǐ mù zhì lǚ dǐ, gàn là bù wèi ní shī." chuò gēng lù yuē:" xì běn què zì, xì xiàng qǔ zhū què, yù rén xíng bù zhī fāng yě, jīn tōng wèi zhī xié." xié zhī shì zú, quán xì hū dǐ, dǐ bì píng tǎn, shǎo wān jí ài zhǐ, xié miàn zé rèn yì wèi zhī. lè tiān cháng zuò" fēi yún lǚ", hēi líng wèi zhì, sù shā zuò yún duǒ, yì chuàng zhì yě.
鞋即履也,舄也。《古今注》曰:“以木置履底,干腊不畏泥湿。”《辍耕录》曰:“舄本鹊字,舄象取诸鹊,欲人行步知方也,今通谓之鞋。”鞋之适足,全系乎底,底必平坦,少弯即碍趾,鞋面则任意为之。乐天尝作“飞云履”,黑绫为质,素纱作云朵,亦创制也。
yòng tǎn zhì dǐ zuì jiā, shǔ yuè réng kě zhe, rè bú dào jiǎo dǐ yě. pù zhōng suǒ shòu bù dǐ jí zhǐ dǐ, jù xián jiān shí, jiā zhì bù dǐ yì jiā. zhì fǎ: dǐ zhī xiàng wài yī céng, báo pù xù, zài jiā bù bāo, rán hòu zhēn jī. zé zháo dì hé ruǎn, qiě bù bù zuò shēng, jí wéi chēng zú.
用毯制底最佳,暑月仍可着,热不到脚底也。铺中所售布底及纸底,俱嫌坚实,家制布底亦佳。制法:底之向外一层,薄铺絮,再加布包,然后针缉。则着地和软,且步不作声,极为称足。
dǐ tài báo, yì tòu shī qì. rán báo yóu kě qǔ, qíng zào shí chuān zhī, pō qīng ruǎn ruò tài hòu, zé jiān zhòng bù kān chuān. táng shì qīng gǒng shī, suǒ wèi" lǎo nián jiǎo lì bù shèng xié" yě. dǐ zhī xià, yǒu yòng pí tuō zhě, pí zhì huá, yǐ dà zǎo ròu cā zhī, jí sè zhì, zǒng bù ruò bù yòng yóu tuǒ.
底太薄,易透湿气。然薄犹可取,晴燥时穿之,颇轻软;若太厚,则坚重不堪穿。唐释清珙诗,所谓“老年脚力不胜鞋”也。底之下,有用皮托者,皮质滑,以大枣肉擦之,即涩滞,总不若不用尤妥。
shì wù jì yuán yuē:" cǎo wèi zhī jù, pí wèi zhī lǚ." jīn wài yáng hā cì bā, yǒu dǐ miàn chún yǐ pí zhì, nèi dì yì duō shòu zhě, shì pō yǎ. huáng méi shí cháo shī, jí jū cháng kě chuān, fēi yǔ jù yě. rán zhì xìng jiān zhòng, lǎo nián fēi yí.
《事物纪原》曰:“草谓之屦,皮谓之履。”今外洋哈刺八,有底面纯以皮制,内地亦多售者,式颇雅。黄梅时潮湿,即居常可穿,非雨具也。然质性坚重,老年非宜。
xié qǔ kuān jǐn qià dàng. wéi xíng yuǎn dào, jǐn zé biàn ér jié. lǎo nián jiā jū yí kuān, shǐ zú yǔ xié xiāng wàng, fāng néng wěn shì. nán huá jīng suǒ wèi" wàng zú lǚ zhī shì" yě. gǔ yǒu lǚ yòng dài zhě, kuān zé bù fáng dài xì zhī. àn yuán yú fú zhì:" lǚ yǒu èr dài", dài jí suǒ yǐ wǎn lǚ zhě.
鞋取宽紧恰当。惟行远道,紧则便而捷。老年家居宜宽,使足与鞋相忘,方能稳适。《南华经》所谓“忘足履之适”也。古有履用带者,宽则不妨带系之。按元《舆服制》:“履有二带”,带即所以绾履者。
dōng yuè zú lěng, wù huǒ hōng, tuō xié fū zuò, wèi nuǎn zú dì yī fǎ. mián xié yì dāng bàn, qí shì xié kǒu shàng tiān liǎng ěr, kě gài zú miàn yòu shì rú bàn jié xuē, pí wèi lǐ, yù kuān dà yù nuǎn, xié miàn yǐ shàng bù fèng, lián xiǎo niǔ zuò kòu, zé tuō zhe biàn.
冬月足冷,勿火烘,脱鞋趺坐,为暖足第一法。绵鞋亦当办,其式鞋口上添两耳,可盖足面;又式如半截靴,皮为里,愈宽大愈暖,鞋面以上不缝,联小钮作扣,则脱着便。
chén qiáo cǎo biān liáng xié, zhì shén qīng, dàn dǐ báo ér sōng, shī qì yì tòu, shǔ tiān kě zàn zhe. yǒu zōng jié zhě, zōng xìng bù shòu shī, méi yǔ tiān zuì yí. huáng shān gǔ shī yún:" tóng mào zōng xié chēng lǎo fū", yòu zhāng ān guó shī yún:" biān zōng zhī pú shéng zuò dǐ, qīng liáng jiān mì wěn chēng zhǐ", jù shí lù yě.
陈桥草编凉鞋,质甚轻,但底薄而松,湿气易透,暑天可暂着。有棕结者,棕性不受湿,梅雨天最宜。黄山谷诗云:“桐帽棕鞋称老夫”,又张安国诗云:“编棕织蒲绳作底,轻凉坚密稳称趾”,俱实录也。
zhì xié yǒu chún yòng mián zhě, mián niǎn ni n yòng shǒu zhǐ cuō zhuǎn wéi tiáo, rǎn yǐ sè, miàn dǐ jù yǐ mián biān. shì yǐ cū sú, rán hé ruǎn ér nuǎn, shèng yú tā zhì. wò shì zhōng chuān zhī zuì yí, fū zuò yì wěn tiē. dōng pō shī, suǒ wèi" biàn yú pán zuò zuò jiā fū" yě. yòu běn cǎo yuē:" yǐ nuò dào gān jí xuē xié, nuǎn zú qù hán shī qì."
制鞋有纯用绵者,绵捻[niǎn用手指搓转]为条,染以色,面底俱以绵编。式以粗俗,然和软而暖,胜于他制。卧室中穿之最宜,趺坐亦稳帖。东坡诗,所谓“便于盘坐作跏趺”也。又《本草》曰:“以糯稻杆藉靴鞋,暖足去寒湿气。”
shǔ tiān fāng chū yù, liǎng zú shàng yú shī qì, huò bàn tuō xié. qí shì yǒu liǎng páng wú hòu gēn, xié jiān yì liú kòng xì, zhe shǎo qǐng, jí yí dān wà guǒ zú, wú lìng tài liáng.
暑天方出浴,两足尚余湿气,或办拖鞋。其式有两旁无后跟,鞋尖亦留空隙,着少顷,即宜单袜裹足,毋令太凉。