yī fú yǒu dìng zhì, shào zǐ yuē:" wèi jīn rén, dāng fú jīn shí zhī yī." wéi cháng duǎn kuān zhǎi, qī yú shì tǐ, bù fáng rèn yì zhì zhī. qí hòu bó zhuó hū tiān shí, mián yǔ xù suǒ yòng gè yì, dà dǐ chū dōng xū báo mián, bù rú xù zhī báo ér yún yán dōng xū hòu xù, bù rú mián zhī hòu ér ruǎn. àn jí jiù piān zhù yuē:" xīn zhě wèi mián, gù zhě wèi xù." jīn sú yǐ jiǎn sī wèi mián, mù mián wèi xù. mù mián, shù yě, chū lǐng nán, qí xù míng jí bèi. jiāng huái jiān jiē cǎo běn, tōng wèi zhī mù mián zhě, yǐ qí wèi xù tóng ěr. fàng wēng shī:" qí wēn jí bèi qiú", dōng pō shī:" jiāng dōng gǔ kè mù mián qiú", gài bù dú pí yī wèi qiú, xù yī yì kě míng qiú yě.
衣服有定制,邵子曰:“为今人,当服今时之衣。”惟长短宽窄,期于适体,不妨任意制之。其厚薄酌乎天时,绵与絮所用各异,大抵初冬需薄绵,不如絮之薄而匀;严冬需厚絮,不如绵之厚而软。按《急就篇》注曰:“新者为绵,故者为絮。”今俗以茧丝为绵,木棉为絮。木棉,树也,出领南,其絮名吉贝。江淮间皆草本,通谓之木棉者,以其为絮同耳。放翁诗:“奇温吉贝裘”,东坡诗:“江东贾客木棉裘”,盖不独皮衣为裘,絮衣亦可名裘也。
yú xià shāng zhōu, yǎng lǎo gè yì qí yī, jiàn zhū lǐ jì. yào zhī wēn nuǎn shì tǐ, zé yī yě. rú jīn zhì yǒu kǒu yī, chū kǒu wài fú zhī, shì tóng páo zǐ. wéi xiù píng shǎo kuān, qián hòu bù kāi kuà, liǎng páng yuē kāi wǔ liù cùn, sú míng zhī yuē" yī gū yuán". lǎo nián yù hán pí yī, cǐ shì zuì shàn. jí hán shí zài bàn zhǎng tào, biǎo máo yú wài chuān zhī. gǔ rén zhe qiú, bì yǐ máo xiàng wài. qiú zhī wài, jiā yī yuē" tì".
虞、夏、商、周,养老各异其衣,见诸《礼记》。要之温暖适体,则一也。如今制有口衣,出口外服之,式同袍子。惟袖平少宽,前后不开胯,两旁约开五六寸,俗名之曰“一箍圆”。老年御寒皮衣,此式最善。极寒时再办长套,表毛于外穿之。古人着裘,必以毛向外。裘之外,加衣曰“裼”。
pí yī máo biǎo yú wài, dāng fēng zé máo xiān shòu zhī, hán qì bù tòu lǐ yě. rú mì shì jìng zuò wú qǔ cǐ, qiě duō zhe tú zēng qí zhòng. lìng zhì dà ǎo, chèn rù" yī gū yuán" nèi, qí zhǎng lüè xiāng děng, chóu lǐ chóu miàn, shàng bàn hòu zhuāng mián, xià bàn báo zhuāng xù, sì biān fèng lián, zé nuǎn qì bù sàn, wēn hòu tóng yú hú háo, ér qīng ruǎn guò zhī. jìn xiè wàn yuē:" yù hán wú fù shèng mián zhě", xún fēi xū yǔ, tè fēi suǒ lùn yú dāng fēng ěr.
皮衣毛表于外,当风则毛先受之,寒气不透里也。如密室静坐无取此,且多着徒增其重。另置大袄,衬入“一箍圆”内,其长略相等,绸里绸面,上半厚装绵,下半薄装絮,四边缝联,则暖气不散,温厚同于狐貉,而轻软过之。晋谢万曰:“御寒无复胜绵者”,洵非虚语,特非所论于当风耳。
fāng chūn tiān qì hé nuǎn, chuān jiá ǎo rú cháng shì. ruò chèn rù páo zǐ nèi, zhì bàn jié zhě, qián hòu liǎng fú, xié cái ér dào hé zhī xià kuò shàng xiá yǐ jiù yāo, lián qí bàn biān, xì yǐ dài rú qún, yì shì gǔ rén xià shang zhī yì, yù zhǎng yù duǎn, kě suí jì dài zhī gāo xià. yǒu zuò bàn jié xià shān, lián shàng jié yǐ niǔ kòu, yòu yǒu yǐ shā gé zuò" yī gū yuán", cǐ jiē yìng chóu suǒ xū, bù chēng lǎo nián zhī fú.
方春天气和暖,穿夹袄如常式。若衬入袍子内,制半截者,前后两幅,斜裁而倒合之;下阔上狭以就腰,联其半边,系以带如裙,亦似古人下裳之意,欲长欲短,可随系带之高下。有作半截夏衫,联上截以钮扣,又有以纱葛作“一箍圆”,此皆应酬所需,不称老年之服。
suí zhì yǒu míng" háo xiù" zhě, xiù duǎn shēn duǎn, yǔ rén fú zhī, gài jí jīn zhī" mǎ guà", qǔ mǎ shàng biàn jié. jiā jū zhī fú, yì yǐ biàn jié wèi yí. fǎng qí cái zhì, xiōng qián jiā duǎn jīn, xiù shǎo zhǎi, zhǎng guò zhǒu sān sì cùn, xià biān fèng lián, míng yuē" jǐn shēn", suí hán nuǎn wèi jiā wài zhī yī. jiā yǔ mián yǔ pí bì jù bèi, wèi cháng fú zhī zuì shì.
隋制有名“貉袖”者,袖短身短,圉人服之,盖即今之“马褂”,取马上便捷。家居之服,亦以便捷为宜。仿其裁制,胸前加短襟,袖少窄,长过肘三四寸,下边缝联,名曰“紧身”,随寒暖为加外之衣。夹与棉与皮必俱备,为常服之最适。
shì rú bèi fú, wú liǎng xiù, ér zǒng zhé qí shàng yǐ wéi lǐng, sú míng" yī kǒu zǒng", yì yuē" luó hàn yī". tiān hán qì sù shí, chū hù pī zhī, kě yù fēng, jìng zuò yì kě pī yǐ yù hán. shì shuō:" wáng gōng pī hè chǎng xíng xuě zhōng." jīn zhì gài běn cǐ, gù yòu míng" chǎng yī", bàn pí zhě wèi dāng.
式如被幅,无两袖,而总摺其上以为领,俗名“一口总”,亦曰“罗汉衣”。天寒气肃时,出户披之,可御风,静坐亦可披以御寒。《世说》:“王恭披鹤氅行雪中。”今制盖本此,故又名“氅衣”,办皮者为当。
fèi shù xué zài bèi. nèi jīng yuē:" fèi cháo bǎi mài, shū jīng yú pí máo, bù kě shī hán nuǎn zhī jié." jīn sú yǒu suǒ wèi" bèi dā", hù qí bèi yě, jí gǔ zhī" bàn bì", wèi fù rén fú, jiāng huái jiān wèi zhī" chuò zi", lǎo nián rén kě wèi zhà hán zhà nuǎn zhī xū. qí shì tóng ér zhì xiǎo yì, duǎn jí yāo, qián hòu jù zhěng fú, yǐ qián zhěng fú zuò jīn, réng kòu yòu jiān xià, chèn jīn xū zhǎi, jǐn shǐ lē xià kě zhuì kòu, zé píng yún bù duī duǒ, nǎi shì hán nuǎn zhī yí.
肺俞穴在背。《内经》曰:“肺朝百脉,输精于皮毛,不可失寒暖之节。”今俗有所谓“背搭”,护其背也,即古之“半臂”,为妇人服,江淮间谓之“绰子”,老年人可为乍寒乍暖之需。其式同而制小异,短及腰,前后俱整幅,以前整幅作襟,仍扣右肩下,衬襟须窄,仅使肋下可缀扣,则平匀不堆垛,乃适寒暖之宜。
lǐng yī tóng bàn bì, suǒ yǐ zhuì lǐng, bù wèi zhī, zé sè ér bù huá, lǐng wú shàng sǒng zhī xián niǔ kòu réng zài qián liǎng lèi xià, qián hòu fú bù yòng jī hé, yǐ dài yī tóu fèng zhe hòu fú yī tóu zhuì niǔ, jí kòu hé qián fú, zuǒ yòu tóng, wài jiā yī, yù tuō shí, dàn jiě kòu, jí kě zì yī nèi qǔ chū.
领衣同半臂,所以缀领,布为之,则涩而不滑,领无上耸之嫌;钮扣仍在前两肋下,前后幅不用缉合,以带一头缝着后幅;一头缀钮,即扣合前幅,左右同,外加衣,欲脱时,但解扣,即可自衣内取出。
xià suī jí rè shí, bì zhe gé bù duǎn bàn bì, yǐ hù qí xiōng bèi. gǔ yǒu" liǎng dāng shān", wèi dāng xiōng dāng bèi, yì cǐ jiān. xū duō bèi shù jiàn, yǒu hàn jí gèng, wǎn jiān yì kě zhe yǐ jiù qǐn, xí guàn bù yīn zēng cǐ suì rè. dōng yè rù qǐn, wú tuō xiǎo ǎo, kǒng yì zhe lěng. zhuāng mián bó zé fǎn cè wèi biàn. shì rú jǐn shēn, xiù xiǎo jiā cháng ér yǐ. zuǒ zhuàn" zhōng qí yì r tiē shēn de nèi yī fú, yǐ xì yú cháo". zhù yuē:" yì yīn rì, jìn shēn yī." shuō wén yuē:" rì rì suǒ cháng fú yě." jí xiǎo ǎo zhī lèi.
夏虽极热时,必着葛布短半臂,以护其胸背。古有“两当衫”,谓当胸当背,亦此间。须多备数件,有汗即更,晚间亦可着以就寝,习惯不因增此遂热。冬夜入寝,毋脱小袄,恐易着冷。装绵薄则反侧为便。式如紧身,袖小加长而已。《左传》“衷其衵[rì贴身的内衣]服,以戏于朝”。注曰:“衵音日,近身衣。”《说文》曰:“日日所常服也。”即小袄之类。
chèn yī yì yuē" hàn shān", dān yī yě, zhì tóng xiǎo ǎo, zhe tǐ fú zhī. shān yǐ pín huàn qǔ jié, bì yòng chǔ dǎo. shēng ān wài jí yún:" zhí chōng ch ng yuē dǎo." jīn yì zuò wò chǔ dǎo zhī, qǔ qí biàn yě. jì dǎo wēi jiāng, hòu bàn gàn dié zuò xiǎo fāng, bù guǒ qí wài, fù yòng chǔ dǎo shǐ jiāng xìng hé róu, zé zhe tǐ ruǎn huá. yǒu shēng jiāng qǔ hàn huàn shān zhě, liáo fēng shī hán sòu zhū jí.
衬衣亦曰“汗衫”,单衣也,制同小袄,着体服之。衫以频浣取洁,必用杵捣。《升庵外集》云:“直舂[chōng] 曰捣。”今易作卧杵捣之,取其便也。既捣微浆,候半干叠作小方,布裹其外,复用杵捣;使浆性和柔,则着体软滑。有生姜取汗浣衫者,疗风湿寒嗽诸疾。